Prowadzone od 2008 roku badania archeologiczne na terenie kościoła św. Mikołaja w Gniewie z sezonu na sezon szokują coraz bardziej. W tym roku toruńscy odkrywcy do Gniewa przyjechali na początku lipca. Jakie teraz odkryją niespodzianki?

Pierwszym znaleziskiem archeologów w Gniewie była krypta Radziwiłłów, na którą natrafiono całkiem przypadkiem, bo podczas trwających wówczas prac konserwatorskich w kościele św. Mikołaja. Zainteresowanie odkryciem było niemałe i wzbudzało ciekawość specjalistów z całego kraju. Od tego też momentu sprawą zajęli się toruńscy archeolodzy.

Kolejnym obiektem była Kaplica Matki Bożej Bolesnej, w której odkryto freski, poczynając od gotyckich, na neogotyckich kończąc. Potem w kaplicy północnej kościoła znaleziono płaskorzeźbę w drewnie przedstawiającą Matkę Boską z Dzieciątkiem, oglądaną po raz ostatni najprawdopodobniej ponad 100 lat temu. Z każdą wizytą archeologów odkrywano kolejne tajemnice gniewskiej fary. W 2009 roku odkryto masowy grób w kaplicy św. Anny złożony z 70 ciał ludzkich. W trakcie kolejnej wizyty odkryte zostały następne mogiły pochodzące z XVII, XVIII i XIX wieku, relikty z późnego średniowiecza oraz około setki pochówków pochodzących z krypty Radziwiłłów.

W zeszłym roku archeolodzy od Gniewu przyjechali także na początku lipca. Po pierwszym już dniu odkryli niesamowite rzeczy - medalik, monetę z 1871 roku oraz kolejną, zbiorową mogiłę, w której znalazły się między innymi czaszki z widocznymi pozostałościami złotych, koronkowych czepków. Każdy dzień przynosił jednak coś nowego. Potem były pogańskie dzbany i krzyżackie monety. Co ciekawe, znaleziono także ogromne zbiory jedwabiów, uznanych za jedną z najbogatszych kolekcji w Polsce. Nawet Luwr czy British Museum nie powstydziłyby się takich kolekcji, jakie znaleziono w Gniewie.

Obecnie to już czwarty sezon prac w kościele św. Mikołaja w Gniewie. Tym razem badania prowadzone są na czterech stanowiskach - dwóch wewnątrz kościoła i dwóch na zewnątrz. Już po pierwszym tygodniu prac w zbiorowym pochówku udało się znaleźć między innymi niemal kompletny bursztynowy różaniec, szkaplerze maryjne, medalik i jedwabny czepek.

- Tylko w tej jednej trumnie znaleźliśmy tyle rzeczy, ile inni nie znajdują nawet przez całe życie - cieszy się dr Małgorzata Grupa, kierująca pracami archeologicznymi w Gniewie.

Trumna, w której znaleziono wymienione wyżej przedmioty pochodzi najprawdopodobniej z XVIII w., dokładne dane będą jednak znane dopiero po wnikliwszej analizie znalezionych materiałów. Trumna była czarna, a na jej wieku był krzyż z "treflami" na końcach.

Archeolodzy codziennie o godzinie 13.00 oprowadzają po terenie prac i opowiadają o dotychczasowych znaleziskach. W pierwszym tygodniu badań oprócz mieszkańców gminy Gniew i gości zamku, o wykopaliskach przyszły posłuchać grupy z Francji, Niemiec i Węgier.