Polacy chętnie korzystają z płatności bezgotówkowych, jednak według badania rankomat.pl, wprowadzenie ograniczeń w posługiwaniu się gotówką traktują jako próbę jej eliminacji (38% badanych) i zwiększenie kontroli ze strony organów podatkowych (32% ankietowanych). Jednocześnie ponad 80% badanych deklaruje wykorzystywanie gotówki podczas zakupów produktów i usług, z czego 11% codziennie.

Ograniczenia płatności gotówkowych dla transakcji realizowanych przez konsumentów z przedsiębiorcami dla kwoty przekraczającej 20.000 zł brutto miały zacząć obowiązywać od 1 stycznia 2024 r. Limit został wprowadzony ustawą z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. Pierwotnie ograniczenia w posługiwaniu się gotówką miały wejść w życie wcześniej, bo już 1 stycznia 2023 r. Najpierw termin przesunięto, a finalnie jednak kontrowersyjne zmiany zostały wycofane.

Wśród dwóch głównych powodów wprowadzenia limitów płatności gotówką dla transakcji realizowanych pomiędzy konsumentem a przedsiębiorcą w uzasadnieniu do ustawy wskazano:

- sposób na popularyzację obrotu bezgotówkowego i możliwość ograniczania szarej strefy, a tym samym większej kontroli organów podatkowych nad przychodami przedsiębiorców.

Nieco inaczej zdają się postrzegać powody wprowadzenia limitów respondenci badania przeprowadzonego w sierpniu 2023 r. na zlecenie rankomat.pl, choć również zwrócono uwagę na możliwości większej kontroli podatników przez organy skarbowe.

Mianowicie 38% ankietowanych wyraziło obawę, że planowane ograniczenia w posługiwaniu się gotówką dla konsumentów, mają na celu jej eliminację z obrotu gospodarczego. Jednocześnie ponad 1/3 osób (35%) zadeklarowała, że plany rządzących utrudnią płatności konsumentom. Co ciekawe, aż 32% respondentów wskazało, że decyzja o ograniczaniu gotówki i tym samym konieczności zwiększenia liczby rachunków bankowych, ułatwi kontrolę podatników przez urząd skarbowy. W tym zakresie odpowiedzi ankietowanych są zbieżne z uzasadnieniem wprowadzenia zmian w przepisach, choć w założeniach kontrole miałyby być łatwiejsze przede wszystkim w stosunku do przedsiębiorców.

Pomimo wysokiego ubankowienia liczba osób, która deklaruje korzystanie z gotówki podczas płatności za produkty i usługi nadal jest bardzo wysoka. Na pytanie "Jak często płacisz gotówką" zadane w ramach badania przeprowadzonego w sierpniu 2023 r. na zlecenie rankomat.pl tylko 9% ankietowanych odpowiedziało, że płatności realizuje wyłącznie bezgotówkowo, a aż 86% biorących udział w badaniu przyznało się do korzystania z gotówki - w tym:

- 27% kilka razy w tygodniu
- 25% kilka razy w miesiącu
- 11% regularnie codziennie
- również 11% raz w miesiącu
- 9% raz w tygodniu