Jedną z mocniej promowanych zmian w ramach reformy Nowego Ładu ma być podwyższenie kwoty wolnej od podatku do 30 000 złotych. Zmiany czekają podatników już od 1 stycznia 2022 roku. Według zapowiedzi rządowych takie rozwiązanie ma pozwolić na porównanie kwoty wolnej od podatku w Polsce z innymi krajami Europy. Obliczenia wnioskodawców projektu mają wskazywać na możliwość wykorzystania przez Polaków 17 mld złotych w ten sposób. Na jakich zasadach ma funkcjonować nowa kwota od podatku? Kogo będzie dotyczyć? Kto może z niej skorzystać?

Aktualne (stare) zasady kwoty wolnej od podatku
Zasady, które do tej pory ustalały kwotę wolną od podatku były opisane w Ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 z późn. zm.). I były powiązana bezpośrednio ze skalą podatkową. Kwota wolna od podatku dotyczy więc osób, które rozliczają się na zasadach ogólnych skali podatkowej. Zgodnie z aktualnymi zasadami, podatek wynosił w zależności od progu podatkowego (zasady progresji) 17% minus kwota zmniejszająca podatek lub 14 539 zł 76 gr +32% nadwyżki ponad 85 528 zł minus kwota zmniejszająca podatek. Ta wskazana kwota zmniejszająca podatek zależna była od podstawy obliczenia podatku i mogła wynosić różne kwoty w czterech dodatkowych progach (grupach). Powyżej kwoty 127 000 podstawy obliczenia podatku z kwoty wolnej od podatku nie można było skorzystać.

Wyciąg z przepisów (Ustawa o PIT):
1) 1360 zł - dla podstawy obliczenia podatku nieprzekraczającej kwoty 8000 zł;
2) 1360 zł pomniejszone o kwotę obliczoną według wzoru: 834 zł 88 gr × (podstawa obliczenia podatku - 8000 zł) ÷ 5000 zł - dla podstawy obliczenia podatku wyższej od 8000 zł i nieprzekraczającej kwoty 13 000 zł;
3) 525 zł 12 gr - dla podstawy obliczenia podatku wyższej od 13 000 zł i nieprzekraczającej kwoty 85 528 zł;
4) 525 zł 12 gr pomniejszone o kwotę obliczoną według wzoru: 525 zł 12 gr × (podstawa obliczenia podatku - 85 528 zł) ÷ 41 472 zł - dla podstawy obliczenia podatku wyższej od 85 528 zł i nieprzekraczającej kwoty 127 000 zł.



Aktualne zasady dotyczące kwoty zmniejszającej podatek i kwoty wolnej od podatku będą obowiązywały do 1 stycznia 2021 roku.

Kwota wolna od podatku w nowych zasadach
Ustawa Polski Ład czyli Ustawa z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2105) wprowadza nowe zasady dotyczące kwoty wolnej od podatku. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 27 Ustawy o PIT skala podatkowa otrzymuje nowe brzmienie, w którym podatek wynosi w pierwszym progu 17% minus kwota zmniejszająca podatek 5100 zł, natomiast w drugim progu 15 300 zł + 32% nadwyżki ponad 120 000 zł.

Nowe zasady mają więc dotyczyć wszystkich niezależnie od wysokości dochodów i być uzależnione w inny sposób od skali podatkowej. Dodatkowo według zapowiedzi i obliczeń zmiana ta ma spowodować podwyższenie kwoty wolnej od podatku oraz ułatwić jej obliczanie bez konieczności dokonywania trudnych obliczeń na podstawie wzorów w różnych grupach.