"Kilkanaście razy dziennie jestem nękana telefonami" - pisze nasza czytelniczka. Chodzi najprawdopodobniej o firmy windykacyjne, które usiłują ustalić dane adresowe swoich dłużników. Czy w takim przypadku jesteśmy bezbronni?

- Od jakiegoś czasu kilkanaście razy dziennie jestem nękana telefonami - z numeru 32 778 XX XX - bądź inne z kierunkowym z Katowic. Scenariusz takiej rozmowy jest zawsze taki sam - kobieta przedstawia się - i za każdym razem podaje nazwisko i imię jakiejś osoby, do której kontaktu poszukuje - chce wyciągnąć informację o jej miejscu zamieszkania. Telefon, na który dzwoni owa firma - windykacyjna - to komórka służbowa - a dane osób to często sąsiedzi naszej dawnej fimowej siedziby (w międzyczasie zmieniliśmy lokalizację) - ale w większości są to nic nam nie mówiące nazwiska. Nic nie dają apele o wykreślenie numeru z bazy - wręcz przeciwnie - nasila się wtedy częstotliwość takich telefonów. Wiem, że przypadek nie jest odosobniony, a podobne firmy często dzwonią również na prywatne numery. - opisuje sytuację nasza czytelniczka.

Zgłoszeń z podobnymi tematami nie mieli do tej pory tczewscy policjanci, którzy jednocześnie ostrzegają:

- Nie przekazujmy takim firmom żadnych informacji, w szczególności danych wrażliwych - nigdy nie wiemy, kto jest z drugiej strony słuchawki - mówi asp. sztab. Dawid Krajewski, rzecznik tczewskiej policji.

Jak zatem możemy reagować w przypadku, gdy ktoś ewidentnie usiłuje wyłudzić od nas aktualne adresy osób. Pytamy o to Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych:

- W każdym przypadku, gdy ktokolwiek prosi nas o podanie informacji dotyczących osób trzecich, powinniśmy zapytać o postawę prawną takiego działania. Ponieważ zarówno zbieranie, jak i udostępnienie danych osobowych są w istocie ich przetwarzaniem, to do tego typu działań stosuje się ustawę o ochronie danych osobowych. Jeśli zatem jakiś podmiot zwraca się do nas prosząc o dane osobowe w postaci np. adresu zamieszkania konkretnej osoby, to powinien podać podstawę prawną, która go do tego upoważnia. Również po naszej stronie istnieje obowiązek weryfikacji czy mamy prawo udzielić tego typu informacji czy nie. Zgodnie bowiem z ww. ustawą, przetwarzanie danych osobowych jest zgodne z jej przepisami, gdy przestrzegane są zawarte w niej zasady. Jedną z nich jest konieczność spełnienia przesłanki legalizującej dokonywania na danych osobowych jakichkolwiek operacji, polegających m.in. na ich gromadzeniu czy udostępnianiu. Żeby zatem nie narazić się na zarzut naruszenia przepisów prawa za każdym razem, gdy ktoś do nas dzwoni chcąc uzyskać dane osobowe osoby trzeciej, należy zapytać jaki przepis prawa ją do tego upoważnia. Dotyczy to również sytuacji, w której kontaktuje się z nami firma, która prowadzi działalność windykacyjną i rzeczywiście poszukuje dłużników. Tym bardziej, że nie jesteśmy w stanie ustalić czy osoba, za którą się podaje jest nią faktycznie. Dodatkowo, naszą czujność powinien wzbudzić fakt, że robi to przez telefon nie dokumentując w żaden sposób prawdziwości działalności windykacyjnej, której zasady są uregulowane przepisami prawa. Opisaną sytuację można również rozpatrywać w kontekście ewentualnego wyłudzania danych osobowych, w postaci adresów ich zamieszkania, czego ustawa o ochronie danych osobowych zabrania przewidując za to odpowiedzialność karną. Nie przesądzając o fakcie legalnego lub nie, funkcjonowania owej firmy windykacyjnej, w sposobie jej aktywności polegającej na częstym wydzwanianiu do pracowników, można by doszukać się elementów przestępstwa polegającego na nękaniu. Jest ono zagrożone karą pozbawienia wolności do lat 3, o ile działanie takie wzbudza u danej osoby lub osoby jej najbliższej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia lub istotnie narusza jej prywatność (art. 190a kodeksu karnego). Ściganie przestępstwa następuje na wniosek pokrzywdzonego. Można więc zgłosić sprawę organom ścigania, które rozstrzygną czy w tym konkretnym przypadku doszło do naruszenia prawa czy nie. - informuje Małgorzata Kałużyńska-Jasak Dyrektor Zespołu Rzecznika Prasowego GIODO.

Dodajmy również, że nawet jeśli mamy długi, to ich windykacja też podlega określonym przepisom. Natarczywa windykacja może stanowić naruszenie dóbr osobistych. Jeśli jesteśmy dłużnikiem, kiedy firma windykacyjna nas niepokoi, mamy prawo poprosić o pomoc rzecznika konsumentów. Tymczasem firmy czasem nie cofają się przed niczym:

- Otrzymywałam ciągłe telefony - i smsy - w niektórych było nawet napisane, że windykator idzie już do mojego mieszkania i mam otworzyć drzwi. Najlepsze jednak jest to, że nie mam żadnych długów. Na szczęście jednak po jakimś czasie telefony ustały. - pisze nasza czytelniczka.