23 czerwca grupa sympatyków podróżowania na dwóch kołach wyruszyła na wyprawę, aby poznać losy i pamiątki po granicach Traktatu Wersalskiego. 28 czerwca 1919 roku "Mocarstwa Sprzymierzone i Skojarzone" podpisały w Wersalu Traktat Pokojowy z pokonanymi Niemcami, kończąc I wojnę światową. Artykuł 102. traktatu zobowiązywał mocarstwa do utworzenia Wolnego Miasta Gdańska. Ponad 290 km granicy nowego państwa przebiegało przez wiele wsi i osad Pomorza między innymi w Miłobądzu czy Koźlinach.

Granica została podzielona na sekcje, oznaczone literami od A do G. Sekcja D, przebiegała od puntu Postołowo do Wisły. Liczyła ponad 30 kilometrów i ustawiona na niej 170 słupków granicznych. Wyznaczono również trzy przejścia graniczne, które mieściły się w Kolniku czy Koźlinach. Były tutaj punkty kontroli celnej dla ruchu pieszego i samochodowego.

W tym roku mija 100 lat od tych wydarzeń warto je przypomnieć i odszukać pamiątek w naszej okolicy po dawnej granicy. Jedna z nich znajduje się w tczewskim parku miejskim. Dawne słupki graniczne służą jako stopnie schodów i tylko uważny poszukiwacz odszuka zacierające się napisy. Jedne z takich słupków granicznych znajduje się także na dziedzicu Fabryki Sztuk.

Uczestnicy rajdu oddali hołd Michałowi Różanowskiemu, który został zastrzelony na granicy polsko - gdańskiej 16 sierpnia 1939. Jego pogrzeb stał się dla mieszkańców Tczewa wielką manifestacją patriotyczną. W tym roku minie 80. rocznica śmierci polskiego strażnika, dlatego Stowarzyszenie "Dawny Tczewa" prowadzi kwestę, aby postawić pomnik żołnierzowi pogranicznikowi. Rowerzyści uczcili także pamięć mieszkańców grody Sambora, którzy zginęli podczas II wojny światowej w 80. rocznicę jej wybuchu.

Po chwili refleksji historycznej przyszedł czas na jazdę rowerem po kociewskich wsiach i miejscowościach Tczew, Szpęgawa, Dąbrówka, Malenin, Miłobądz. W wyniku Traktatu Wersalskiego znalazły się po polskiej stronie granicy. W Miłobądzu małej kociewskiej wsi znajduje się tablica upamiętniająca ofiary czasów II wojny światowej. Polscy kolejarze, nauczyciele, księżą, sołtysi, rolnicy, którzy ginęli w Lesie Szpęgawskim, czy tczewskich koszarach w ramach niemieckiej "Akcji Tanneberg". Jej celem i głównym założeniem była likwidacja polskich lokalnych działaczy. Tak jak Jan Kleina kierownik szkoły w Miłobądzu, zamordowany 23 listopada 1939 w Lesie Szpęgawskim.

W Kolniku przypomniano miejsce śmierci Michała Różanowskiego 16 sierpnia 1939 roku przy symbolicznym słupie granicznym, który przypomina o wydarzeniach sprzed 80. lat. Po pokonaniu kolejnych kilometrów uczestnicy I Historycznego Rajdu Rowerowego granicami Traktatu Wersalskiego powrócili do Tczewa.


Organizator:

Zrzeszenie Kaszubsko Pomorskie oddział Kociewski w Tczewie.