Każdy może zarazić się wirusem nabytego upośledzenia odporności. HIV przez wiele lat może rozwijać się bezobjawowo, a osoba zakażona może nieświadomie zarażać innych. Dlatego, jak uważa Jacek Sękiewicz, warto przełamać wstyd i korzystać z bezpłatnych i anonimowych badań.

O sytuacji na Pomorzu i w Polsce oraz zbliżającej się konferencji HIV/AIDS. Kto? Gdzie? Kiedy? Jak? rozmawia pomorskie.eu z Jackiem Sękiewiczem przewodniczącym Zespołu ds. realizacji krajowego programu zapobiegania zakażeniom HIV i zwalczania AIDS na terenie województwa pomorskiego, a jednocześnie dyrektorem Wojewódzkiego Ośrodka Terapii Uzależnień w Gdańsku.

Na Pomorzu w 2019 r. nastąpił znaczny wzrost wykrytych zakażeń wirusem HIV.

- Rzeczywiście widoczna jest wyraźna tendencja wzrostowa. W porównaniu z 2018 r., kiedy to w naszym regionie zdiagnozowano 69 przypadków zakażenia wirusem HIV, w 2019 r. takich zarażonych było już 119. Niestety to nie tylko pomorski, ale też ogólnopolski trend. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny w 2019 r. odnotował 1763 przypadków zakażenia wirusem HIV. Dla porównania w 2018 r. było to 1351.

Jak Pan myśli skąd ta wzrostowa tendencja?

- Polska jest jedynym z 10 krajów na świecie, gdzie występuje wysoki poziom zakażeń. Na mapie zakażeń znajdujemy się w pobliżu Pakistanu. W Polsce testuje się zaledwie od 5 do 10 proc. populacji. Wynika to m.in. z polityki zdrowotnej. Na przykład kobietom planującym ciążę oraz ich partnerom ginekolodzy zalecają wykonanie badania wykrywającego wirusa HIV. Nie wszyscy korzystają z tej propozycji. Wzrost liczby zakażeń wynika częściowo z przemian kulturowych, ale też instytucji publicznych, gdyż potrzebne są środki finansowe na takie badania. Polityka zdrowotna powinna podnosić problem zakażenia wirusem HIV. Warto podkreślić, że w Polsce jest 31 punktów konsultacyjno-diagnostycznych, w których bezpłatnie i anonimowo możemy wykonać badanie w kierunku zakażenia wirusem HIV. Porad udzielają tam specjaliści w formule przed i po teście.

Czy Polacy chętnie korzystają z tych punktów?

- Niestety ludzie wciąż obawiają się stygmatyzacji, tego, że ktoś ich zaszufladkuje jako zakażonych i np. z tego powodu nie dostaną pracy. Dla przykładu w 2019 r. w Warszawie wykonano 15 tys. badań, we Wrocławiu 5 tys., a w Gdańsku ponad tysiąc. Uważam, że testowanie powinno być powszechne, należy się badać przy każdej możliwej okazji. Przypomnę tylko, że w Polsce spośród wszystkich przebadanych osób, 25 tys. jest zdiagnozowanych jako osoby pozytywne, czyli zakażone wirusem HIV.

Już nie mówi się tak wiele o HIV czy AIDS jak jeszcze kilka lat temu. Dlaczego, skoro wirus wciąż jest groźny?
- Chodzi głownie o to, że na początkowym etapie zakażenia wirus nie daje żadnych objawów i dopiero z czasem, po wielu latach, może rozwinąć się choroba AIDS. Oznacza to, że osoby zakażone mogą żyć z wirusem i zakażać przez wiele lat. Cechy osobnicze organizmu i choroby współistniejące wpływają na to, kiedy organizm zareaguje chorobą AIDS. U jednych osób proces ten dokonuje się szybciej, u innych wolniej. Dlatego tak ważne są właściwie prowadzona polityka zdrowotna i kampanie społeczne, które powinny mocno podkreślać to, że nie wolno wstydzić się, że ktoś się testuje w kierunku zakażenia HIV.

Wirus jest już prawie 40 lat....

- Wirus jest obecny w populacji Europy i Ameryki od lat 80. XX w., czyli prawie od 40 lat. Na początku lat 80. uważano, że dotyka on tylko osoby homoseksualne czy też dożylnych narkomanów. Obecna wiedza i badania wskazują, że nie ma grup ryzyka w zakażeniach HIV, ryzykowne są zachowania, a każda osoba jest zagrożona zakażeniem wirusem.

... i mamy na niego leki.

- Już na początku lat 90. dostępne były pierwsze leki ograniczające namnażanie się wirusa. Chodzi o leki antyretrowirusowe, które zdecydowanie obniżają poziom wirusa w organizmie. Pacjent po rozpoczęciu terapii antyretrowirusowej przyjmuje leki przez całe życie. W przypadku zakażenia wirusem HIV w Polsce stosuje się standardy europejskie, tzn. w ciągu siedmiu dni po zdiagnozowaniu zakażenia włączone zostaje leczenie antyretrowirusowe. Po podaniu leków wykonuje się badania w okresach półrocznych w celu monitorowania poziomu wirusa w organizmie. W ten sposób ocenia się skuteczność leczenia. Leczenie antyretrowirusowe daje szansę na długie i dobrej jakości życie.

Ile kosztuje leczenie?

- Pacjenci leczeni są bezpłatnie, a rocznie na leczenie w Polsce z budżetu państwa przeznacza się ok. 370 mln zł.

Mamy pandemię koronawirusa, ale ludzie nadal zakażają się. Czy osoby z HIV są narażane na ryzyko groźniejszego przebiegu COVID-19?

- Zdecydowanie tak, bo to osłabia system odpornościowy.

Na Pomorzu działa Zespół ds. realizacji Krajowego Programu Zapobiegania Zakażeniom HIV i Zwalczania AIDS, któremu Pan przewodniczy. Czym się zajmuje?

- Szeroko pojętą tematyką związaną z zakażeniem i chorobą. Właśnie jedną z ważniejszych kwestii w okresie pandemii było podjęcie decyzji o organizacji pierwszej konferencji HIV/AIDS w systemie online. Temat konferencji: Kto? Gdzie? Kiedy? Jak? Odbędzie się w formule zdalnej. Oznacza to, że każdy, kto się zarejestruje na stronie https://hiv.pomorskie.eu/ od 15 sierpnia będzie mógł obejrzeć wystąpienia ekspertów dotyczące problematyki HIV i AIDS. Na zakończenie, czyli 15 października, odbędzie się panel dyskusyjny, podczas którego ekspertom będzie można zadawać pytania.

Do kogo jest adresowana konferencja?

- Konferencja jest skierowana do psychologów, psychoterapeutów, pracowników służby zdrowia - lekarzy, pielęgniarek i położnych, ratowników medycznych, osób, które w pracy mogą zetknąć się z osobami potencjalnie zakażonymi HIV oraz dla studentów. Gorąco zachęcam wszystkich zainteresowanych do wzięcia udziału w konferencji.

Dziękuję za rozmowę.

Rozmawiała Dorota Kulka

Źródło: pomorskie.eu