Tarczyca to gruczoł, który umiejscowiony jest na przedniej części szyi i odpowiada za wydzielanie takich hormonów, jak tyroksyna, trójjodotyronina i kalcytonina. Substancje te determinują liczne procesy zachodzące w ludzkim ciele (np. regulacja tempa przemiany materii, metabolizm cholesterolu, tkanki kostnej, białka i tłuszczów). Ich nieprawidłowe stężenie określa się jako niedoczynność lub nadczynność tarczycy.

Niedoczynność i nadczynność tarczycy - co to za stany?

O niedoczynności tarczycy mówi się przy niedoborze hormonów tarczycy. Za jej powstanie odpowiadać mogą liczne patologie, w tym m.in.:
- o charakterze pierwotnym - uszkodzenie gruczołu tarczowego w wyniku stanu zapalnego (np. choroba Hashimoto), nieprawidłowej podaży jodu, zażywania niektórych leków (np. związki litu, leki tyreostatyczne), leczenia jodem promieniotwórczym, radioterapii, wycięcia tarczycy, wrodzonej niedoczynności tarczycy;
- o charakterze wtórnym - niedobór TSH wydzielanego przez przysadkę;
- o charakterze trzeciorzędowym - niedobór tyreoliberyny wytwarzanej przez komórki podwzgórza.

Z kolei nadczynność tarczycy stwierdza się w przypadku nadmiernej produkcji hormonów tarczycy. Najczęstszą przyczyną tego stanu jest choroba Gravesa-Basedowa. To choroba autoimmunologiczna, która charakteryzuje się produkowaniem przez organizm immunoglobuliny klasy IgG naśladującej działanie TSH, który to pobudza tarczycę do produkcji hormonów. Kolejną częstą przyczyną nadczynności tarczycy jest wole guzkowe toksyczne inaczej nazywane też chorobą Plummera. Charakteryzuje się ona obecnością guzków w miąższu tarczycy, które produkują hormony. Inne możliwe przyczyny to m.in. spożywanie nadmiernych ilości jodu, guzy przysadki mózgowej.

Niedoczynność i nadczynność tarczycy - objawy 

Objawy niedoczynności tarczycy stanowią: 
- wzrost masy ciała,
- nieregularne miesiączkowanie,
- zaburzenia płodności,
- łamliwość i wypadanie włosów,
- osłabione i łamliwe paznokcie,
- przewlekłe zaparcia (spowolnienie perystaltyki przewodu pokarmowego),
- uczucie zmęczenia, osłabienie, 
- senność, 
- spowolnienie czynności serca, 
- niskie ciśnienie tętnicze krwi,
- spowolnienie przemiany materii (powoduje pogorszenie parametrów gospodarki lipidowej - wzrost stężenia cholesterolu), 
- zaburzenia pamięci, 
- stany depresyjne,
- trudności w koncentracji,
- obrzęk śluzowaty spowodowany odkładaniem wody w tkance podskórnej (początkowo dotyczy głównie twarzy, z czasem pojawia się w stawach, a ciężkich przypadkach w jamach ciała),
- łatwe marznięcie, uczucie chłodu, obejmujące początkowo głównie dłonie i stopy,
- zmieniony głos (pogrubienie strun głosowych)
- sucha, nadmiernie rogowaciejąca, zimna, blada skóra.

Objawy nadczynności tarczycy stanowią:
- wzmożona pobudliwość nerwowa,
- nietolerancja gorąca,
- wytrzeszcz oczu,
- bezsenność,
- aksamitna w dotyku skóra - gładka, ciepła, 
- zwiększona potliwość,
- utrata masy ciała,
- nadmierna męczliwość mięśni, 
- zmniejszenie tolerancji wysiłku,
- spadek masy ciała nieadekwatny do zwiększonego apetytu,
- ciepła i wilgotna skóra,
- duszność,
- podwyższone ciśnienie tętnicze,
- nieregularne miesiączkowanie,
- tachykardia, częstoskurcz (przyspieszenie akcji serca powyżej 100 uderzeń na minutę),
- uczucie osłabienia,
- powiększenie tarczycy (wole),
- drżenie rąk.