Żuławy to wyjątkowy rejon, którego znaczna część położona jest poniżej poziomu morza. To dom dla ponad 250 tys. mieszkańców. Czy Żuławy są dobrze chronione przez powodziami? Czy mieszkańcy mają się czego obawiać? Z raportu Najwyższej Izby Kontroli wynika, że wciągu ostatnich pięciu lat Wody Polskie nie zrealizowały większości koniecznych inwestycji, które miały wpływ na poprawę stanu zabezpieczeń.

Prezentowany raport dotyczy lat 2018-2023.

Tu nie jest dobrze
Według kontrolerów NIK-u utworzona 1 stycznia 2018 roku państwowa spółka Wody Polskie, po przejęciu zadań realizowanych wcześniej przez samorządy, nie podjęła wielu niezbędnych działań. Stąd obecnie Żuławy nie są wystarczająco zabezpieczone jeśli chodzi o ewentualną powódź.



Chodzi np. o zaniechanie odbudowy ostróg na Dolnej Wiśle co przyczynia się do erozji wałów i utrudnia prace lodołamaczy. NIK stwierdziła, że nie było też obowiązkowych kontroli technicznych niektórych instalacji hydrotechnicznych. W kilku przypadkach dokumentacja ostróg była prowadzona z naruszeniem przepisów prawa budowlanego.



Kontrolerzy zwrócili również uwagę na fakt, że zarówno wojewoda pomorski, jak i warmińsko-mazurski, nie przyjęli nowego planu utrzymania wód, który objąłby Żuławy. Termin na to minął w grudniu 2021 r. Co istotne, przyczyną był brak wniosku Wód Polskich o przyjęcie takiego plan.


Pierwszy etap realizował samorząd. Potem rząd PiS przekazał kompetencje w tym zakresie Państwowemu Gospodarstwu Wodnemu - Wody Polskie.

Co się udało?
W badanym okresie na inwestycje dotyczące ochrony przeciwpowodziowej wydano ponad 221 mln zł. Środki przeznaczono choćby na cztery nowe lodołamacze. Odbudowanych zostało 19 ostróg na Wiśle, powstała stacja pomp oraz wrota sztormowe na Tudze. Zaznaczono też, że dobrze prowadzone były akcje zimowej ochrony przeciwpowodziowej. Pozytywnie została również oceniona polityka informacyjna i edukacyjna obejmująca zagadnienia hydrologiczne i powodziowe.

A czego zabrakło?
Nie zmienia to jednak faktu, że raport NIK-u jest druzgocący dla Wód Polskich.


Kontrolerzy NIK-u wskazali również na brak skutecznych działań Wód Polskich wobec bobrów, które budując swoje nory, niszczą infrastrukturę przeciwpowodziową.

Jakie zalecenia?
Każda kontrola Najwyższej Izby Kontroli kończy się wnioskami. Co zatem kontrolerzy zalecają dla ochrony Żuław przed zalaniem?


Niezmiernie ważna, jest także ścisła współpraca z jednostkami samorządu wojewódzkiego, powiatowego i gminnego.