O dawnych miarach w Fabryce Sztuk

(fot. mat. prasowe)

odbyło się
19
08.2019
Poniedziałek
O dawnych miarach w Fabryce Sztuk
Fabryka Sztuk zaprasza w podróż po świecie miar. Okazją ku temu jest wystawa "Jak dawniej mierzono", objęta honorowym patronatem Prezesa Głównego Urzędu Miar. W kamienicy przy ul. Podmurnej 15 można oglądać blisko 90 przedmiotów związanych z pomiarem. Najstarsze datowane są na XIX wiek. Wśród muzealiów znalazły się: pojemniki miarowe, w tym 1/4korca - wzór z 1819 r. wykonany z miedzi, a obowiązujący na terenie Królestwa Polskiego, różnego rodzaju wagi: równoramienne, bezmiany, sprężynowe i szalkowe, a także odważniki, wodomierze, gazomierze, liczniki energii elektrycznej, taksometry...

Inspiracją do powstania wystawy jest stulecie Głównego Urzędu Miar. Podpisany m.in. przez Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego "Dekret o miarach" z 8 lutego 1919 r., ustanawiający ten urząd, był jednym z pierwszych aktów prawnych Drugiej Rzeczypospolitej!
Pamiętajmy jednak, że miary towarzyszyły już dawnym cywilizacjom, ułatwiając codzienne życie. Przydawały się podczas wymiany towarowej, wytyczaniu obszarów własności, spełnianiu obowiązków względem władcy, np. przy uiszczaniu daniny. Kiedyś człowiek mierzył przedmioty częściami swojego ciała. Zapoznając się z treścią wystawy, dowiadujemy się, co to jest łokieć, krok, stopa, sążeń, piędź czy garść. Mowa jest również o chaosie metrologicznym, do czego nawiązywał następująco poeta Wacław Potocki: "Co województwo, co powiat, co miasto, insza waga i łokieć, inszy garniec, korzec". W dalszej części wystawy opisane są prace nad ujednoliceniem miar, czego doskonałym przykładem jest stworzenie przez Francuzów podstawowego systemu jednostek miar (metr, kilogram i sekunda astronomiczna), który w 1960 r. został zastąpiony przez Międzynarodowy Układ Jednostek Miar (SI). Jest również sporo ciekawostek, np. o holenderskiej Wadze Czarownic czy też eksperymencie amerykańskiego lekarza, który próbował "zważyć ludzką duszę".

Wystawa jest czynna do 5 października. Swoje zbiory użyczył Główny Urząd Miar i jednostki podległe, a także Apator Metrix S.A. w Tczewie i osoby prywatne: Tomasz Baza, Dorota Wałaszewska, Dariusz Wałaszewski i Józef Ziółkowski.

il.:
plakat
8 - 1/4korca - wzór z 1819 r. i grafika. Zbiory Głównego Urzędu Miar.
7 - Taksometry, przyrząd do ich sprawdzania oraz przyrząd do pomiaru drogi przebytej przez parowóz i liczydło benzynowe. Zbiory Głównego Urzędu Miar.
Wszystkie fot Dariusz Wałaszewski

Drukuj
Prześlij dalej