W Polsce antykoncepcja awaryjna jest dostępna po odbyciu wizyty u lekarza w przychodniu bądź zdalnie. Czy da się kupić tabletki "dzień po" bez recepty? Jakie są przeciwwskazania do stosowania pigułek "dzień po" i czy przyjmowanie innych leków może zmniejszyć ich skuteczność? Odpowiadamy na wszystkie ważne pytania w niniejszym artykule.

Tabletka "dzień po" stosunku - co warto o niej wiedzieć?
Pigułki "dzień po" stosuje się w celu ochrony przed ciążą, jednak, w przeciwieństwie do antykoncepcji hormonalnej, służą one do jednorazowego użycia, tylko w nagłych przypadkach. Z tabletek "dzień po" zawierających syntetyczny hormon lewonorgestrel (np. Escapelle) lub octan uliprystalu (np. ellaOne) można skorzystać w sytuacjach, których:

- dotychczas stosowana forma antykoncepcji zawiodła (np. gdy doszło do odklejenia się plastra antykoncepcyjnego lub pęknięcia prezerwatywy),
- nie udało się dopilnować zaleceń lekarza związanych z antykoncepcją hormonalną (np. pominięto tabletkę),
- odbyto stosunek bez zabezpieczenia (w tym także w wyniku gwałtu).

Przyjęte odpowiednio szybko, pigułki "dzień po" nie powodują poronienia, lecz zapobiegają zapłodnieniu.

Gdzie można kupić tabletki "dzień po" bez recepty?
W Polsce można wykupić tabletkę "dzień po" jedynie za okazaniem recepty wypisanej przez lekarza dowolnej specjalności. Nie musi to być lekarz ginekolog. Charakter wizyty również jest dowolny - pacjentka może stawić się u lekarza osobiście lub skorzystać z wygodnej wizyty zdalnej, np. teleporady lub czatu online z lekarzem. Jeśli chodzi o tabletki "dzień po" bez recepty, takie rozwiązanie jest możliwe w niektórych krajach, np. Czechach, Niemczech, Francji czy Włoszech. Koszt zakupu pigułek "dzień po" we wspomnianych krajach waha się od 18 do 30 euro (w zależności od państwa oraz rodzaju preparatu).

Pigułki "dzień po" - jak wysoka jest ich skuteczność?
Tabletki "dzień po" wyróżniają się dość wysoką skutecznością. Preparaty zawierające lewonorgestrel są skuteczne w 84%, natomiast pigułki "dzień po" z octanem uliprystalu - w 98%. Sytuacje, kiedy antykoncepcja awaryjna nie zadziałała, zdarzają się bardzo rzadko, a ich najczęstszą przyczyną są:
- zastosowanie tabletki niezgodnie z zaleceniami lekarza (np. po zbyt długim czasie od stosunku lub przed stosunkiem bez zabezpieczenia, a nie po nim),
- wystąpienie wymiotów w ciągu 3 godzin od zażycia tabletek "dzień po" stosunku (w takiej sytuacji zalecane jest, aby przyjąć drugą pigułkę, ponieważ pierwsza mogła nie zadziałać).

Tabletka "dzień po" stosunku a inne leki
Tabletka "dzień po" stosunku może zostać przyjęta, pod warunkiem że nie ma medycznych przeciwwskazań do jej zastosowania.

Lekarz może odmówić przepisania antykoncepcji awaryjnej, kiedy kobieta:

- cierpi na zaburzenia czynności wątroby, zapalenie jajowodów lub zdiagnozowano u niej schorzenie jelit, które wpływa negatywnie na wchłanianie leków,
- jest w ciąży lub karmi piersią,
- jest uczulona na którykolwiek ze składników preparatu,
- przebyła ciążę pozamaciczną.

Pełną listę przeciwwskazań można zawsze znaleźć w ulotce dołączonej do opakowania preparatów antykoncepcji awaryjnej. Jeśli chodzi o pigułki "dzień po" a inne leki, podczas ubiegania się o receptę należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych preparatach (obecnie oraz w ostatnim czasie), ponieważ niektóre leki mogą wpływać na skuteczność antykoncepcji awaryjnej.
Przykładowo, działanie Escapelle mogą hamować barbiturany i inne leki stosowane w leczeniu padaczki, preparaty stosowane w leczeniu gruźlicy (np. ryfampicyna), a także leki stosowane w leczeniu zakażenia wirusem HIV, zakażeń grzybiczych oraz preparaty ziołowe zawierające ziele dziurawca zwyczajnego (Hypericum perforatum). Jeśli kobieta przyjmowała leki należące do którejś ze wspomnianych grup, lekarz może przepisać inny, bardziej odpowiedni dla danego przypadku, rodzaj antykoncepcji awaryjnej. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości wskazana jest konsultacja z lekarzem.