Na koniec 2022 roku w REGON było wpisanych 4 995 042 firmy. Ponad 650 tys. z nich to działalności zawieszone. W stosunku do końca 2021 roku liczba przedsiębiorców wzrosła o prawie 160 tys. podmiotów. Jeszcze kilkanaście, a nawet kilka lat temu zakładanie firmy w Polsce było problematyczne. Obecnie nie trzeba już odwiedzać aż tylu urzędów. Jak krok po kroku założyć działalność?

Jak założyć firmę w Polsce?
Prowadzenie działalności w Polsce nie jest proste. Jak wynika z rankingu "Global Business Complexity Index 2021", przygotowanego przez TMF Group, Polska zajmowała w 2021 roku 10. pozycję wśród państw mających najbardziej złożone przepisy pod względem prowadzenia biznesu. Tak oceniono nasz kraj, zanim weszły w życie regulacje Nowego Ładu. Jeśli jednak chodzi o zakładanie działalności gospodarczej, przez lata wiele ułatwiono. Proces ten nadal daleki jest od ideału, ale przejście przez niego nie jest bardzo trudne. Jakie kroki i decyzje trzeba podjąć?

Wybór formy prowadzenia działalności gospodarczej
Około 2/3 wszystkich firm w Polsce to działalności jednoosobowe. Zaletą tej formy prowadzenia biznesu jest m.in. brak konieczności posiadania kapitału zakładowego. Taka firma jest zarejestrowana na konkretną osobę. Nie można jej odziedziczyć ani sprzedać. Działalność może również mieć formę spółki np. komandytowej, partnerskiej, z o.o. czy też akcyjnej. Warto przyjrzeć się poszczególnym wariantom i wybrać odpowiedni, w zależności od rodzaju działalności. W tym celu najlepiej skonsultować się z księgowym lub doradcą podatkowym.

Forma opodatkowania działalności
Na jakich zasadach będziemy wyliczać podatek od przychodu lub dochodu, i w jakiej wysokości? Osoby prawne płacą CIT, który wynosi 19 lub 9%. Niższa stawka obowiązuje w przypadku małych podatników i firm, które rozpoczynają działalność. CIT płacą m.in. osoby prawne, spółki kapitałowe w organizacji i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej np. wspólnoty mieszkaniowe.

Jeśli prowadzimy jednoosobową działalność gospodarczą, spółkę cywilną lub osobową, możemy zdecydować się na następujące formy opodatkowania:

- Zasady ogólne - obecnie do 120 tys. zł dochodu płaci się 12% podatku od tej kwoty, a powyżej - 10 800 zł powiększone o 32% od nadwyżki ponad 120 tys. zł. Jeśli firma osiągnęła np. 150 tys. zł dochodu, to wtedy podatek stanowi wspomniane 10 800 zł + 32% od 30 tys. (150 tys. zł - 120 tys. zł).
- Podatek liniowy - 19% bez względu na wysokość dochodów.
- Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych - w tym przypadku podatek oblicza się od wysokości przychodu i wynosi od 2 do 17%, w zależności od prowadzonej działalności. Ta forma przeznaczona jest dla tych, którzy mają niewielkie koszty prowadzenia firmy - nie mogą ich odliczyć. Płacą podatek od przychodu, a nie od dochodu.

Więcej informacji na ten temat można również sprawdzić w artykule https://wspieramyfirmy.pl/zakladanie-firmy-krok-po-kroku-jak-zalozyc-dzialalnosc-gospodarcza/ , który zawiera wszystkie niezbędne informacje procesu zakładania firmy, a w tym także odpowiada na wszystkie wątpliwości dostępnych form opodatkowania.

Wybór kodu PKD
PKD to skrótowiec od Polskiej Klasyfikacji Działalności. Zakładając firmę, trzeba wybrać jeden kod główny, ale można też mieć wiele kodów pobocznych. Za pomocą PKD przypisujemy naszą działalność do określonego kodu i ma to znaczenie dla celów statystycznych, ale nie tylko. Ponadto niektóre z kodów wiążą się z koniecznością rejestracji do VAT. Przykładowe działalności, które tego wymagają to m.in. dostawy perfum i wód toaletowych (PKWiU 24.52.11).
Warto też sprawdzić, czy dany rodzaj działalności nie wiąże się z koniecznością uzyskania zezwoleń, licencji czy koncesji.

Rejestracja do VAT
Kwestię rejestracji do VAT warto przedyskutować z księgową - nawet jeśli z PKD nie wynika taki obowiązek. Nie trzeba rozliczać się z tego podatku, jeśli nasza roczna sprzedaż nie przekracza 200 tys. złotych albo przedmiotem transakcji są produkty zwolnione z VAT.

Rejestracja firmy - wypełnienie wniosku online
Obecnie trzeba już udać się do urzędu, aby założyć firmę. Możemy skorzystać z kreatora, który dostępny jest pod adresem: biznes.gov.pl/pl/e-uslugi/00_0736_00/. Aby to zrobić, trzeba wprowadzać dane w kolejne pola. Należy uwzględnić wcześniej podjęte decyzje dotyczące m.in. rodzaju działalności, opodatkowania czy kodu PKD. Wniosek potwierdza się podpisem kwalifikowanym lub profilem zaufanym. Nie trzeba wysyłać żadnych dokumentów do ZUS czy urzędu skarbowego. Na podstawie złożonego wniosku zostanie automatycznie wygenerowane i wysłane pismo o wpis do rejestru przedsiębiorców, zgłoszenie do ZUS/KRUS, GUS i urzędu skarbowego. Jeśli nie mamy numerów NIP i REGON, to złożenie wniosku będzie jednoznaczne z prośbą o ich nadanie.

Online można również założyć spółki: jawną, komandytową, z ograniczoną odpowiedzialnością czy prostą spółkę akcyjną. Da się to zrobić w systemie S24, pod adresem: ekrs.ms.gov.pl/s24/strona-glowna. Dzięki temu wszystkich formalności można dopełnić online, bez wychodzenia z domu.

Jeśli spółkę zawiązano w formie papierowej, to rejestracji należy dokonać w Portalu Rejestrów Sądowych (PRS), pod adresem: prs.ms.gov.pl.

Rejestracja jest płatna. Opłata sądowa za wpis wynosi 500 zł lub 250 zł, jeśli umowę zawarto za pośrednictwem systemu S24. Natomiast płatność za ogłoszenie wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym to 100 zł.