"Jak w Tczewie mieszkano?" - Takiej publikacji nie ma ani Gdańsk, ani Toruń

Zbigniew Nawrocki dokładnie przyjrzał się zabudowie Starego Miasta (fot. Jacek Cherek)
"Jak w Tczewie mieszkano?" - Takiej publikacji nie ma ani Gdańsk, ani Toruń
W ramach obchodów jubileuszu 750-lecia miasta ukazała się publikacja autorstwa Zbigniewa Nawrockiego "Jak niegdyś w Tczewie mieszkano". Promocja książki odbyła się w siedzibie Miejskiej Bibliotece Publicznej. Autor bardzo dokładnie opisał 55 kamienic zlokalizowanych na Starym Mieście, przeprowadzając czytelnika przez Tczew, jakiego już nie ma. Okazuje się, że zabytkowe Stare Miasto z kamienicami wyposażonymi w przedproża można było porównać do "małej Lubeki".

Zbigniew Nawrocki jest rzeczoznawcą Stowarzyszenia Historyków Sztuki w zakresie badań architektonicznych kamienic. Przez wiele lat był Miejskim Konserwatorem Zabytków w Toruniu. Pracował również w toruńskim oddziale Pracowni Konserwacji Zabytków. Jest współautorem "Studium historyczno-urbanistycznego miasta Tczewa", które stało się przyczynkiem do napisania tej publikacji. Na promocję przybyli licznie zainteresowani goście. Książkę pod względem historycznym zrecenzował Kazimierz Ickiewicz:

- Autor na wybranych przykładach pokazał jak w Tczewie mieszkano od XIV do przełomu XIX i XX stulecia - od gotyku, klasycyzmu, poprzez eklektyzm aż do secesji. Wybór obiektów pozwala czytelnikowi na obserwację sposobu mieszkania w trudnych początkach średniowiecza aż do czasów nowożytnego rozwoju Tczewa drugiej połowy XIX wieku, na co miał wpływ przede wszystkim rozwój kolejnictwa. Fakt ten spowodował przeniesienie centrum ze Starego Miasta na dawne przedmieścia. Autor starał się przedstawić nie tylko, jak wyglądały wnętrza domów, ale też topografię terenu, na którym zostało zbudowane miasto Tczew i jak przebiegały prowadzące do niego drogi. Stąd też czytelnik znajdzie charakterystykę ulic, opis wyglądu fasad kamienic, a także uwagi na temat gotyckich murów obronnych i pozostałych fortyfikacji nowożytnych. Słusznie autor zauważa, że klasa historyczna zabudowy mieszkalnej Tczewa jest adekwatna do sytuacji ekonomicznej miasta i jej mieszkańców. Tczew od XIV wieku liczył się głównie jako miasto leżące na skrzyżowaniu nowych szlaków lądowych.

Zbigniew Nawrocki swoją publikację podzielił na trzy części. W pierwszej został przedstawiony wpływ topografii terenu, na którym leży Tczew i jego wygląd dzisiejszy. Autor dokonał charakterystyki średniowiecznego wyglądu Tczewa, który był typowy dla miast wówczas lokowanych. Książka skupia się na zabudowie rynku - dzięki układowi okalających go ulic powstaje swoista szachownica. W części drugiej została przedstawiona charakterystyka wyglądu średniowiecznego miasta w XIV i XV wieku (domy mieszkalne, ogrzewanie, mury obronne, ratusz, Kanał Młyński, cegielnia, szpital św. Jerzego) oraz zmian w czasach nowożytnych. W tej części autor dokonał charakterystyki wyglądu budynków mieszkalnych wnętrza i ich systemu grzewczego.

Części trzecią publikacji stanowią skrócone monografie architektury najbardziej reprezentacyjnych kamienic Tczewa znajdujących przy dzisiejszych ulicach Chopina, Dąbrowskiego, Kościelnej, Krótkiej, Mickiewicza, Okrzei, Podgórnej, Podmurnej, Kupczyńskiego, Rybackiej, Wyszyńskiego i placu Hallera. Książka będzie szczególnie przydatna dla architektów, konserwatorów zabytków i historyków. Publikacja jest pionierska w swojej tematyce. Mirosław Zeidler, były Wojewódzki Konserwator Zabytków w Gdańsku i zarazem inicjator opracowania "Studium historyczno-urbanistycznego miasta Tczewa", przedstawił aspekty urbanistyczno-architektoniczne tczewskiej starówki.

- Książka jest swego rodzaju ewenementem. Takiej publikacji nie ma Gdańsk, nie ma Toruń, nie ma żadne inne pomorskie miasto. Książka ukazuje dziedzictwo elementów kultury średniowiecznej skrzętnie skrywanego w ziemi i historii tego miasta. Czym jest Tczew na mapie Polski? Czym jest Tczew na mapie Europy, z czego słynie? Jakie dziedzictwo do wspólnej składnicy europejskiej wnosi? Wnosi to, o czym Europa nie wie, wnosi gotyk - jest to miasto leżące na drodze pomiędzy Lubeką a nadbałtyckimi miastami - to dziedzictwo średniowiecza odkrywa Zbigniew Nawrocki - podkreśla Zeidler. - To czy Tczew w najbliższym czasie stanie dzięki rewitalizacji w rzędzie pomników kultury europejskiej będzie zależeć od mieszkańców, od właścicieli kamienic w obrębie starego miasta, od władz samorządowych oraz od uzyskanych środków finansowych europejskich.

Mirosław Zeidler podkreślał, że dominantę krajobrazu Tczewa stanowiły niegdyś fara, klasztor dominikański i ratusz. Dlatego prelegent pytał, czy władze miasta nie zastanawiają się nad tym, by ogłosić konkurs dla inwestorów i projektantów na odbudowę ratusza, który stałby się swoistym centrum spotkań mieszczan. Zeidler mówiąc o nieistniejących już przedprożach staromiejskich kamienic porównał Tczew do Małej Lubeki.

- To cała przyjemność - wchodzenie w przestrzeń, której wcześniej nie odwiedził żaden fachowiec - podkreśla autor publikacji, Zbigniew Nawrocki.

Książka "Jak niegdyś w Tczewie mieszkano" została wydana przez Kociewski Kantor Edytorski - Sekcję Wydawniczą Miejskiej Biblioteki Publicznej w Tczewie.

Drukuj
Prześlij dalej

Komentarze (4)
dodaj komentarz

  • ktos całkiem obcy_gość

    29.01.2010, 03:10

    jesli chodzi o to sformułowanie "Dlatego prelegent pytał, czy władze miasta nie zastanawiają się nad tym, by ogłosić konkurs dla inwestorów i projektantów na odbudowę ratusza, który stałby się swoistym centrum spotkań mieszczan." jestem jak naj bardzie za doda to uroku miasta jak po srodku placu hallera stanie ratusz:D oby nasze władze szybko sie z tym uporały i odbudowały go tak jak był kiedys:] ps: kdzie mozna kupic książkę ?

    Odpowiedz
    IP: 88.199.xx9.xx8 
  • looksfer_gość

    29.01.2010, 13:43

    Może być bardzo ciekawa. Istotna byałaby informacja gdzie można ją dostać i ile kosztuje.

    Odpowiedz
    IP: 83.25.xx5.xx0 
  • mio_gość

    29.01.2010, 15:26

    BUDUJMY!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

    Ratusz - super, można jeszcze pomyśleć o odbudowie bram wjazdowych na mosty - były super

    Odpowiedz
    IP: 95.40.xx3.xx2 
  • @_gość

    29.01.2010, 18:00

    recenzje Pana Ickiewicza to- zero.Taki historyczny lektor PRL. Z pozdrowieniami i szacunkiem dla autora.

    Odpowiedz
    IP: 79.200.xx2.xx3 
Uwaga! Publikowane powyżej komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników serwisu, które dodano po zaakceptowaniu regulaminu. Tcz.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy. Jeżeli którykolwiek komentarz łamie zasady, zawiadom nas o tym używając opcji "zgłoś naruszenie zasad komentowania lub zgłoś nadużycie" dostępnej pod każdym komentarzem.