Pogoda
TCZ.PL Sp. z o.o. Internetowy Serwis Informacyjny Miasta TczewaŁukasz Brządkowski z jednym z fragm. znalezionych nagrobków (fot. tcz.pl)
Fragmenty płyt nagrobnych najprawdopodobniej z nieistniejącego już cmentarza ewangelickiego zlokalizowanego na terenie dzisiejszego Parku Kopernika zostały znalezione podczas prowadzonej właśnie modernizacji ulicy Chopina w Tczewie. Ile nagrobków wykorzystano jako podbudowę ulicy, na razie nie wiadomo. Jest już jednak pomysł na to, by upamiętnić dawnych mieszkańców grodu Sambora, których mogiły zniszczyły wojenne zawieruchy i polityka komunistycznych władz. Miłośnicy historii zrzeszeni na forum Dawny Tczew chcą, by w mieście powstał pomnik upamiętniający nieistniejące już dzisiaj nekropolie.
Na terenie w sąsiedztwie tczewskiego magistratu, na którym obecnie rozpościera się Park Kopernika, jeszcze kilkadziesiąt lat temu istniał duży cmentarz. Jak podkreślają pasjonaci historii zrzeszeni na forum Dawny Tczew, wciąż spoczywają tam szczątki dawnych mieszkańców miasta. Nasz rozmówca, Łukasz Brządkowski, tłumaczy, że ostatnie płyty nagrobne zniknęły stamtąd w latach 60-tych i 70-tych. Kości jednak nie przeniesiono. Zniknęły jednak nagrobki, z których część wykorzystano jako... budulec. Forumowicze wyjaśniają, że zdaniem świadków likwidacji cmentarza, niektóry płyty posłużyły do umocnień skarp, bądź jako podbudowa dróg. Kilka dni temu fragmenty poniemieckich nagrobków znaleziono podczas wymiany nawierzchni przy ulicy Chopina. Pasjonaci historii poinformowali o tym władze miasta:
- Poleciłem już pracownikowi ZUK-u, aby poprosił budowlańców o odłożenie wszystkich fragmentów płyt nagrobnych, jakie znajdą podczas ściągania nawierzchni. Przekażemy je miłośnikom historii Tczewa, by to wszystko opracować - wyjaśnia zastępca prezydenta Tczewa, Adam Burczyk.
Forumowicze uważają, że znalezienie płyt nagrobnych podczas remontu staromiejskiej ulicy, stanowi doskonały przyczynek do stworzenia w Tczewie "Cmentarza Nieistniejących Cmentarzy". Symboliczna nekropolia miałaby upamiętniać wszystkich, których groby zostały zniszczone, a kości są wciąż rozsiane po różnych zakątkach miasta. Pomnik z fragmentami wydobytych nagrobków mógłby stanąć w Parku Kopernika:
- Mamy niezwykłą okazję, by naprawić szkody, jakie powstały w wyniku tej barbarzyńskiej decyzji - wykorzystania nagrobków jako materiału budulcowego - uważa Łukasz Brządkowski z forum Dawny Tczew - Chcielibyśmy wykorzystać je jako swojego rodzaju epitafium, w miejscu w którym znajdowały się pierwotnie. Wielu ludzi nie ma świadomości, że w Parku Kopernika wciąż znajdują się pochówki, bo w czasach PRL-u usunięto tylko nagrobki.
Łukasz Brządkowski opowiada o nieistniejących cmentarzach i ich powojennych losach
Pomysłowi internautów obiecują przyjrzeć się władze miasta
- Pomysł jest ciekawy - uważa prezydent Tczewa, Mirosław Pobłocki - Pozostaje kwestia opracowania wersji artystycznej tego pomnika. Kiedyś w Tczewie żyli obok siebie wyznawcy różnych religii i kilka narodowości - to wszystko trzeba by ująć. Przyjrzymy się tej kwestii.
Swój "Cmentarz Nieistniejących Cmentarzy" ma już od 2002 roku Gdańsk. Miejsce upamiętniające dawne nekropolie powstało przy ul. 3 Maja. Ustawiony tam pomnik symbolizuje wszystkie nieistniejące już miejsca pochówku, zniszczone przez zawieruchy wojenne. Miejsce ma przypominać o wszystkich dawnych mieszkańcach Gdańska, bez względu przynależność wyznaniową, bądź narodowość.
Na terenie w sąsiedztwie tczewskiego magistratu, na którym obecnie rozpościera się Park Kopernika, jeszcze kilkadziesiąt lat temu istniał duży cmentarz. Jak podkreślają pasjonaci historii zrzeszeni na forum Dawny Tczew, wciąż spoczywają tam szczątki dawnych mieszkańców miasta. Nasz rozmówca, Łukasz Brządkowski, tłumaczy, że ostatnie płyty nagrobne zniknęły stamtąd w latach 60-tych i 70-tych. Kości jednak nie przeniesiono. Zniknęły jednak nagrobki, z których część wykorzystano jako... budulec. Forumowicze wyjaśniają, że zdaniem świadków likwidacji cmentarza, niektóry płyty posłużyły do umocnień skarp, bądź jako podbudowa dróg. Kilka dni temu fragmenty poniemieckich nagrobków znaleziono podczas wymiany nawierzchni przy ulicy Chopina. Pasjonaci historii poinformowali o tym władze miasta:
- Poleciłem już pracownikowi ZUK-u, aby poprosił budowlańców o odłożenie wszystkich fragmentów płyt nagrobnych, jakie znajdą podczas ściągania nawierzchni. Przekażemy je miłośnikom historii Tczewa, by to wszystko opracować - wyjaśnia zastępca prezydenta Tczewa, Adam Burczyk.
Forumowicze uważają, że znalezienie płyt nagrobnych podczas remontu staromiejskiej ulicy, stanowi doskonały przyczynek do stworzenia w Tczewie "Cmentarza Nieistniejących Cmentarzy". Symboliczna nekropolia miałaby upamiętniać wszystkich, których groby zostały zniszczone, a kości są wciąż rozsiane po różnych zakątkach miasta. Pomnik z fragmentami wydobytych nagrobków mógłby stanąć w Parku Kopernika:
- Mamy niezwykłą okazję, by naprawić szkody, jakie powstały w wyniku tej barbarzyńskiej decyzji - wykorzystania nagrobków jako materiału budulcowego - uważa Łukasz Brządkowski z forum Dawny Tczew - Chcielibyśmy wykorzystać je jako swojego rodzaju epitafium, w miejscu w którym znajdowały się pierwotnie. Wielu ludzi nie ma świadomości, że w Parku Kopernika wciąż znajdują się pochówki, bo w czasach PRL-u usunięto tylko nagrobki.
Łukasz Brządkowski opowiada o nieistniejących cmentarzach i ich powojennych losach
Pomysłowi internautów obiecują przyjrzeć się władze miasta
- Pomysł jest ciekawy - uważa prezydent Tczewa, Mirosław Pobłocki - Pozostaje kwestia opracowania wersji artystycznej tego pomnika. Kiedyś w Tczewie żyli obok siebie wyznawcy różnych religii i kilka narodowości - to wszystko trzeba by ująć. Przyjrzymy się tej kwestii.
Swój "Cmentarz Nieistniejących Cmentarzy" ma już od 2002 roku Gdańsk. Miejsce upamiętniające dawne nekropolie powstało przy ul. 3 Maja. Ustawiony tam pomnik symbolizuje wszystkie nieistniejące już miejsca pochówku, zniszczone przez zawieruchy wojenne. Miejsce ma przypominać o wszystkich dawnych mieszkańcach Gdańska, bez względu przynależność wyznaniową, bądź narodowość.
Wykop
Komentarze (33) dodaj komentarz
_gość
26.07.2011, 00:22
Miruś wszędzie błyska.
Odpowiedzoliver HH_gość
26.07.2011, 06:40
Profanacja
Profanacja po polsku,pytam????????? a gdzie byl wtedy kosciol???????????????? Takie historie w katolickim kraju!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! grüss Oliver
Odpowiedzczcz_gość
26.07.2011, 10:02
do Olivera HH
Oliver, zadziwiasz, to u Was w Niemczech kościół brukuje ulice? HH to Hansestadt Hamburg? Masz rację, to była profanacja i dlatego ktoś próbuje teraz po tym pozamiatać. Twoje jątrzenie i złośliwości nic tu nie wnoszą. Pozdrowienia dla Twojego nauczyciela języka polskiego - świetnie posługujesz się tym językiem.
Cytujzzz_gość
26.07.2011, 07:51
zzz
co sądzicie o tym: http://www.liveleak.com/view?i=bf7_1311590445 mogło to być użyte 10.04 zeszłego roku ?
Odpowiedz__gość
26.07.2011, 08:51
Nie bądź śmieszny.
Cytujświstak_gość
26.07.2011, 07:53
chorobliwe zainteresowanie historią
Jeśli zlikwidowano cmentarz to po żeby go nie było. Wysiedlono niemców, więc cmentarz ewangelicki nie był nikomu potrzebny. Dopiero od kilku lat działają u nas baptyści i zielonoświątkowcy, ewangelicy niemal w ogóle - wiki podaje, że są dwa nabożeństwa w zborze na miesiąc. Takie działania przypominają grzebanie patykiem w kupie którą się właśnie zrobiło. Myślcie raczej o tym co jest i czego brakuje nam teraz - na pewno nie kolejnego pomnika w parku.
OdpowiedzLukaszB_gość
26.07.2011, 08:31
Nie znasz historii Tczewa. Zapraszam na http://www.dawnytczew.pl . Tam dowiesz się np. ze zbór Baptystów powstał w Tczewie około 1850 roku, a Ewangelicy byli przez wiele lat wyznaniem dominującym w naszym mieście. To co zrobiła komuna z cmentarzem ewangelickim jest nie do przyjęcia i mamy niezwykłą okazję naprawy skutków tej barbarzyńskiej decyzji. A gdyby groby Twojej rodziny zostały potraktowane w ten sposób? Też uważałbyś, ze to "grzebanie w kupie"?
Cytujzzz_gość
26.07.2011, 08:50
zzz
świstak na pewno zażywał : http://www.joemonster.org/filmy/36944/PzM_spray_amnezyjny
Cytujmebad_gość
26.07.2011, 08:56
Stoicyzm Świstaka
Cmentarz Łyczakowski we Lwowie do lat 80tych też zdążył zostać dzikim wysypiskiem śmieci, czy dalej wywoziłbyś na niego gruz, bo Polaków po wojnie wysiedlono? Z Twojego stoicyzmu wnioskuję, że nie masz problemów ze znalezieniem grobu swoich Dziadków, kiedy chcesz go odwiedzić. Dopuść do siebie, że żyją tysiące ludzi, których tego przywileju pozbawiono. A płyty nagrobne sprofanowano przez tłuczenie ich i łatanie nimi dziur w drodze, często na kilkanaście lat po ich postawieniu. Pozdrawiam.
Cytuj1_gość
26.07.2011, 12:24
"Tu i teraz"
Takie hasła trafiają zawsze do pewnej POpulacji.
Cytuj_gość
26.07.2011, 08:07
Czyli jak ma się do tego pomysł o budowie placu zabaw na cmentarzu. Cmentarz nie niknie jak się go pozbędzie nagrobków. Przypominam cmentarz to miejsce poświęcone, w którym znajdują sie pochówki. Najpierw ekshumujcie pochówki, a dopiero potem budujcie plac zabaw, bo inaczej to będzie zabawa na trupach.
Odpowiedz__gość
26.07.2011, 08:53
Na plac zabaw raczej nie ma szans, bo jest tak małe zainteresowanie głosowaniem na niego w konkursie.
Cytujhehehe
26.07.2011, 09:16
...
ekshumacja - dokładnie - tak samo jak "Jak zniknięto Hessa" - tekst za koszerną.pl : Nocą z wtorku na środę na cmentarzu w Wunsiedel w Bawarii ekshumowano szczątki Rudolfa Hessa, skremowano i rozsypano nad jeziorem. Tak lokalne władze zlikwidowały miejsce pielgrzymek neonazistów z całej Europy - Czujemy ulgę. Walczyliśmy o to od lat - mówi Matthias Popp, architekt i szef stowarzyszenia Wunsiedel Jest Kolorowe, a Nie Brunatne. Od 1987 r., gdy na tamtejszym cmentarzu ewangelickim pochowano Rudolfa Hessa, jednego z najważniejszych notabli III Rzeszy, dziesięciotysięczne miasteczko w północnej Bawarii nie ma spokoju. Jeszcze dziesięć lat temu na jego ulicach odbywały się największe demonstracje neonazistów na kontynencie. Brunatni próbowali przez podstawionych ludzi kupować nieruchomości. Działacze NPD (popieranej przez ok. 1 proc. Niemców legalnej partii neonazistowskiej) rzucili nawet hasło budowy centrum, w którym szkoliliby kadry. Dla neonazistów Hess jest idolem, Wunsiedel stało się ich miejscem kultu. - Teraz wreszcie będziemy żyli bez piętna tego człowieka - mówi Popp. W latach 30. Hess został oficjalnym zastępcą Hitlera w partii. Po przejęciu władzy przez nazistów jako nieoficjalny wysłannik Hitlera odwiedzał europejskie salony, zapewniając o pokojowym nastawieniu Berlina. W kraju zaś rozkręcał kampanie rasistowskie - był jednym z inicjatorów ustaw norymberskich z 1935 r., które usuwały Żydów z życia publicznego. Jego kariera w III Rzeszy zakończyła się 10 maja 1941 r., gdy pilotując myśliwiec, poleciał z Augsburga do Szkocji. Nie informując nikogo, zamierzał spotkać się z poznanym przed wojną księciem Hamiltonem. Za jego pośrednictwem chciał skłonić Wielką Brytanię do zawarcia pokoju, podziału świata na strefy wpływów i wspólnej walki ze Związkiem Radzieckim. Ale Brytyjczycy nie chcieli z Hessem rozmawiać. Premier Winston Churchill kazał go zamknąć w londyńskiej Tower (był ostatnim więźniem politycznym w 900-letniej historii więzienia). Hitler oświadczył, że jego zastępca postradał zmysły i poleciał do Szkocji na własną rękę. Zresztą tezę o chorobie psychicznej Hessa podzielili oficerowie brytyjskiego wywiadu, którzy go potem przesłuchiwali. Po kapitulacji Rzeszy Hess stanął przed trybunałem norymberskim i dostał dożywocie. Hess nigdy w Wunsiedel nie był. Ale na tamtejszym cmentarzu spoczywają jego rodzice. W 1987 r., gdy 41. rok odsiadywał wyrok w twierdzy Spandau strzeżonej wspólnie przez aliantów z II wojny, napisał w testamencie, że chce być pochowany obok nich. Wkrótce w niewyjaśnionych okolicznościach popełnił samobójstwo. Wstrząśnięci członkowie rady parafialnej z Wunsiedel bez szemrania zgodzili się spełnić życzenie byłego zastępcy Führera. Zachodnioniemieccy politycy wiele lat apelowali do dawnych aliantów - jako odpowiedzialnych za wykonanie wyroków norymberskich - by wypuścili Hessa z więzienia. Nie godził się na to jednak ZSRR. Dla brunatnych Hess stał się męczennikiem. Jeszcze zanim jego ciało dotarło do Bawarii, w miasteczku czekały na pogrzeb idola dziesiątki ogolonych na łyso młodych ludzi. Brunatni wracali do miasteczka co roku 17 sierpnia, w rocznicę śmierci Hessa. W 2005 r. przez miasto przemaszerowało aż 5 tys. neonazistów z całej Europy. - Organizowaliśmy kontrmarsze, rozrzucaliśmy ulotki, przypominaliśmy ofiary nazistów w regionie. Na próżno - opowiada Popp. Niemieckie urzędy zabraniały brunatnym demonstrować; decyzje te podtrzymały sąd najwyższy i trybunał konstytucyjny. Mimo to brunatni znaleźli sposób, by obejść zakazy. W zeszłym roku wywalczyli zgodę na przemarsz przez Wunsiedel, by upamiętnić prawnika NPD, który walczył w sądach o prawo do czczenia Hessa. Jedynym sposobem pozbycia się kultu nazisty była likwidacja grobu. W 2005 r. miasto wypowiedziało rodzinie Hessa jego dzierżawę i zapowiedziało, że grób usunie jesienią 2011 r. Rodzina początkowo zapowiadała walkę w sądzie. Przekonali ją dopiero ewangeliccy duchowni. Krewni zgodzili się też na kremację i rozrzucenie szczątków Hessa nad bawarskim jeziorem, którego nazwy nie podano. - Całe miasto uważa, że podjęto najlepszą decyzję z możliwych. Przez Hessa w Europie patrzyli na Wunsiedel jak na gniazdo nazistów. Wreszcie staniemy się normalnym miastem - mówi Popp.
Cytujechh_gość
26.07.2011, 08:52
Tez mi odkrycie
Przecież już od dawna było widać kawalki nagrobkow wmurowane obok chodnika.
Odpowiedzelon_gość
26.07.2011, 09:20
To dlaczego nikomu nie powiedziałeś odkrywco?
Cytujmieszkaniec tczewa_gość
26.07.2011, 09:16
temat
wspanialy pomysl , nie tylko ze turysta bedzie , ale tez przyszle wycieczki ze szkol , nauczyciele powinni uczyc i pamietac zwlaszcza nauczyciele historii. Moim zdaniem bardzo dobry pomysl
Odpowiedz_gość
26.07.2011, 09:24
A mnie zastanawia jedno
A gdzie jest w tej sprawie głos Panów Kordy oraz Ickiewicza. Są radnymi, dyplomowanymi historykami, ale jakoś mi się wydaje, że nie angażują się tak jak Dawny Tczew. (?)
Odpowiedzhehehe
26.07.2011, 09:38
...
Urbi się zaangażuje, on lubi :)))
Cytujdo A mnie zastanawia jedno_gość
26.07.2011, 10:06
do A mnie zastanawia jedno
Nie zastanawiaj się za dużo. Dzięki temu, że Ickiewicz i Korda są radnymi, takie inicjatywy mają szansę na zrealizowanie. Artykulik napisać może każdy, ale latać za kasą na taki cmentarz to już nie będzie chętnych. A dawnytczew ma ciekawe pomysły, ale nie ma radnych. Kto im więc pomoże jak nie cytowani przez Ciebie radni? Zresztą radni są od roboty a nie od pojawiania się przy każdym artykule, więc się już nie zastanawiaj za dużo.
OdpowiedzJan_gość
26.07.2011, 10:37
Cmentarz i kirkut.
Jeśli Państwo nie pamiętacie, to Wam przypomnę. Po lewej stronie ulicy Bałdowskiej, przed wjazdem do Bałdowa był Kirkut (cmentarz żydowski). Jakoś nikomu nie przeszkadzało, że rozjechały go spychacze w czasie budowania nowej firmy. Góra, na której był cmentarz przeszkadzała budowlańcom. W Chrześcijaństwie, możliwe jest zlikwidowanie nieużywanego cmentarza, według zasad Judaizmu, nie. http://dziedzictwo.ekai.pl/@@kirkut Co z tym cmentarzem?
OdpowiedzDawny Tczew_gość
26.07.2011, 10:56
Cmentarz cały czas jest na swoim miejscu i nie został zniszczony. Sprzątaliśmy go w zeszłym tygodniu, a w najbliższym czasie przeniesiemy na niego także fragmenty macew znalezione w jego okolicach.
Cytujyogibaboo_gość
26.07.2011, 11:11
Cmentarz i kirkut
Od dzieciństwa (lata 70te) pamiętam, że groby na tym pagórku były rozkopywane przez złych ludzi. Paradoksalnie, sąsiadująca z nim, ogrodzona działka Oerlikonu utrudnia im dostęp do kirkutu. Za to stan muru / pomnika sprzed około 10 lat jest w coraz gorszym stanie i wymaga interwencji. Patrz: http://www.marienburg.pl/viewtopic.php?t=1205 Pzdr.
Cytujtereska_gość
26.07.2011, 10:42
ŻENADA
a co dla miasta zrobili ickiewicz i korda? bo jakos nic nie obiło sie o uszy, oprócz negatywów: że nic...
Odpowiedz._gość
26.07.2011, 11:02
DO HEHEHE
Urbi się zaangażuje i odda ciebie na leczenie
Odpowiedzhehehe
26.07.2011, 12:44
...
przy tej pogodzie SPA by się przydało ...
Cytujświstak_gość
26.07.2011, 11:38
i o pieniążki tutaj codzi
Nie chciałem pisać wprost, ale któryś z przedmówców mnie wyręczył. Ci ewangelicy już nie żyją bo w większości byli Niemcami których wysiedlono lub wybito. Skoro groby zostały już usunięte, miejsce zrekultywowane, włączone do miasta jako park to nie ma sensu w tym grzebać a tym bardziej stawiać pomnika za moje.
Odpowiedzmebad_gość
26.07.2011, 12:17
Skok na kasę Świstaka
Świstak, może gdzieś na wschodzie jakiś intelektualista pisze dziś: "Ci katolicy już nie żyją bo w większości byli Polakami, których wysiedlono lub wybito. Skoro groby zostały już usunięte, miejsce zrekultywowane, włączone do miasta jako park to nie ma sensu w tym grzebać a tym bardziej stawiać pomnika ZA MOJE." Oj, jak Hitler i Stalin są uszczęśliwieni w zaświatach... Zauważ analogię. Poza tym groby tych setek (tysięcy) ludzi nie zostały nigdy usunięte, jedynie nagrobki tłuczone i wciskane pod asfalt; nikt też nie chce odtwarzać cmentarza a jedynie upamiętnić tamtych ludzi. W trosce o Twoje pieniążki na pewno protestowałeś kiedy w Parku Kopernika stawiano ten pomnik: http://tczew.naszemiasto.pl/artykul/652816,tczew-obchody-swieta-niepodleglosci-z-odslonieciem-pomnika,644556,id,t,zid.html#galeria lub kiedy wywalano prawie ćwierć miliona na to cudo: http://www.tcz.pl/index.php?p=1,47,0,wiadomosci&item=a22a1a4fb6fee3bf5ccb6e44a8d260d6&title=Odmierza-czas-na-anielskiej-laczce Jeśli kiedyś pojawi się na terenie, gdzie pochowani są tczewianie - ewangelicy tablica ku ich pamięci - stań z transparentem, że jej tam nie chcesz. Pozdrawiam.
CytujLokis_gość
26.07.2011, 12:45
Dawne cmentarze w Tczewie
Witam ! Oprócz wymienionych cmentarzy przy ul. 30 Stycznia i Wojska Polskiego (Ewangelicki, Katolicki i Żydowski), w Tczewie były inne, obecnie zapomniane cmentarze: - Babtystów na tzw. boisku harcerskim przy ul. Czyżykowskiej, - katolicki dla pacjentów szpitala św. Wincentego - róg ul. Kard Wyszyńskiego i ks. Ściegiennego (obecnie park), - prawosławny - róg ul. Ogrodowej i ul. Jarosława Dąbrowskiego, - niemiecki w niecce Parku Miejskiego (pochowani zostali tam żołnierze Wehrmachtu w 1945 r.) Pozdrawiam Lokis
Odpowiedzświstak_gość
26.07.2011, 15:51
no i każdemy z tych cmętarzy postawmy
po dwa pomniki. Zamiast zająć się tym co jest grzebią w brudach...
Odpowiedzoby_gość
26.07.2011, 17:26
A świstak siedzi i gada głupoty
Cytujzzzzzzzz_gość
26.07.2011, 17:42
takie płyty są równieżs przy ulicy Czyżykowskiej 14, przy umocnieniu skarpy. Z resztą, pełno ich jest.
Odpowiedzgość_gość
26.07.2011, 18:10
...
uważam, że Tczew ma inne ważniejsze niż pomniki sprawy do załatwienia-dworzec, most, które są bardziej potrzebne nam mieszkańcom - rozkorkujmy wreszcie to nasze miasto!!! po co komu tyle pomników, jeśli stare miasto to już muzeum-lumpy, banki, fryzjer za fryzjerem no i wieczorem pełno patologii na starym mieście i dworcu! po 18tej życie tam zanika! może bierzmy przykład z trójmiasta! tam życie się wrze-MNÓSTWO kawiarenek, spacerowiczów!!! kiedy tczew zamyka sklepy o 18tej! tylko psy biegaja po naszych ulicach...bo ludzi nie widać!!!
OdpowiedzTczew w obiektywie
26.07.2011, 21:26
To się chwali
To się chwali, najważniejsza jest czujność.
Odpowiedz