Ulice i chodniki zajmują w miastach nawet 80% dostępnej przestrzeni. Niestety w Polsce przez wiele lat miasta planowano, uznając za priorytet samochody i interesy kierowców, które często bywają sprzeczne z potrzebami pieszych i rowerzystów.

Ulice w mieście nie muszą pełnić jedynie funkcji komunikacyjnej. Dzięki wygodnym chodnikom, małej architekturze (np. ławkom) czy ścieżkom rowerowym mogą być ciche, zielone, bezpieczne i zaaranżowane w taki sposób, żeby dawać mieszkańcom możliwość spędzania na nich wolnego czasu, odpoczynku.. W wielu miastach ulice stają się enklawami zieleni, które podnoszą jakość życia mieszkańców - poprawiają jakość powietrza, a latem obniżają temperaturę. Dlatego też drogowcy i władze lokalne powinni angażować mieszkańców w proces projektowania dróg. To mieszkańcy - użytkownicy ulic wiedzą najlepiej, czego potrzebują.

Wiele europejskich miast- zarówno mniejszych, jak i większych (szczególnie w Niemczech, Holandii, Francji i Danii) - buduje ulice nowego typu, które godzą interesy różnych grup użytkowników: strefy uspokojonego ruchu np. tempo30 - obszar, gdzie prędkość samochodów jest ograniczona do 30 km/h, strefy spotkań (stałe lub czasowe platformy poszerzające chodnik, w jej skład mogą wchodzić siedzenia, stoły, zieleń czy stojaki rowerowe), czy tzw. shared spaces - obszary, gdzie kierowcy i piesi mają takie same prawa do użytkowania przestrzeni. W Unii Europejskiej trwa dyskusja nad wprowadzeniem stref tempo30 jako standardu na terenach zamieszkałych we wszystkich krajach Unii.

Ciekawe przykłady takich rozwiązań, które powstały, dzięki włączeniu mieszkańców w proces planowania ulicy można już zobaczyć w Polsce.

Woonerf - miejski podwórzec na ulicy 6 sierpnia w Łodzi

Woonerf to „uspokojona ulica”, która zachowując wszystkie swoje podstawowe funkcje (komunikacyjną, parkingową itd.) jest jednocześnie bezpieczną i przyjazną przestrzenią publiczną, gdzie mieszkańcy mogą spędzić czas. Taka przestrzeń powstała w centrum Łodzi, nieopodal ulicy Piotrkowskiej. Ulica 6 sierpnia pozwała na uspokojony ruch samochodów, zapewnia miejsca parkingowe i jest jednocześnie deptakiem dla mieszkańców.

Tego typu ulice mogą powstawać w ścisłym centrum miast, tam gdzie ruch jest minimalny (najczęściej na drogach osiedlowych).

Problemy pieszych dostrzeżono również we Wrocławiu i Lublinie. W tym roku władze tych miast powołały pierwszych „oficerów pieszych” w Polsce. Ich zadaniem jest dbanie o bezpieczeństwo przechodniów, reprezentowanie potrzeb pieszych i promowanie ruchu pieszego.

W Częstochowie, w 2011 roku, w Alei Najświętszej Marii Panny (jedna z głównych ulic miasta, prowadzi na Jasną Górę) - urząd miasta we współpracy z mieszkańcami wypracował i wdrożył zasady ruchu rowerowego i motocyklowego.

Dobre przykłady płyną także z Torunia, gdzie zrealizowano projekt „Przepis na ulicę”. W 2014 roku mieszkańcy i drogowcy przy wsparciu Pracowni Zrównoważonego Rozwoju (partnerki akcji Masz Głos, Masz Wybór) wspólnie zaplanowali dwie toruńskie ulice i przygotowali „przepis” na planowanie ulic w innych miastach. Dzięki konsultacjom społecznym mieszkańcy dwóch ulic (Polnej i Starej Drogi) otrzymali nową przestrzeń publiczną, która będzie przyjazna dla pieszych, rowerzystów i pogodzi ich interesy z potrzebami kierowców. Ulicę Polną podzielono na dwa odcinki: pieszo- rowerowy, bez samochodów oraz pieszo-jezdny - dojazd mieszkańców do posesji. Odmieniona Polna przejmie dotychczasowy ruch tranzytowy i odsunie go od osiedla mieszkaniowego. Ulica poprawi bezpieczeństwo pieszych i kierowców i w minimalnym stopniu będzie ingerować w istniejącą zieleń. Z kolei mieszkańcy Starej Drogi zachowali lokalny charakter ulicy i poprawili bezpieczeństwo pieszych. W ciągu ulicy pojawią się dwa wyniesione skrzyżowania i próg zwalniający. Ławki, miejsca do odpoczynku i sąsiedzkich spotkań pojawią się w lokalizacjach wskazanych przez mieszkańców.

- W ramach akcji Masz Głos, Masz Wybór proponujemy mieszkańcom pomoc w projektowaniu ulic, które obsługują ruch samochodowy, a jednocześnie są bezpiecznymi i przyjaznymi przestrzeniami publicznymi, gdzie mieszkańcy mogą spędzić czas. Zachęcamy mieszkańców, władze lokalne oraz drogowców do wspólnego planowania ulic w miastach i gminach. Pomożemy zainicjować dialog z urzędnikami, pokażemy, jak zaangażować mieszkańców doradzimy w procesie konsultacji społecznych. Nasze doświadczenia i sukces projektu „Przepis na ulicę” pokazują, że projektowanie ulic we współpracy z ich użytkownikami jest możliwe i przynosi korzyści zarówno mieszkańcom, jak i władzom samorządowym - wyjaśnia Dorota Michalska z Pracowni Zrównoważonego Rozwoju, koordynatorka działania Przestrzeń dla ludzi w akcji Masz Głos, Masz Wybór.

Co daje udział w akcji?

Odmienicie swoją gminę Poznacie ludzi z całej Polski, którzy zmieniają swoje gminy na lepsze
Weźmiecie udział w szkoleniach, na których poznacie swoje prawa, uzyskacie wiedzę jak zmieniać Waszą okolicę gminę i jak nagłaśniać Wasze działania
Dostaniecie wsparcie od ekspertów, w tym specjalistów od prawa i relacji z mediami
Będziecie mieli bieżący kontakt z doświadczonym koordynatorem lub koordynatorką, którzy będą Was wspierali w codziennej pracy i w kontaktach z urzędami
Uzyskacie prawo do używania logo akcji Masz Głos, Masz Wybór
Zdobędziecie szansę na otrzymanie nagrody Super Samorząd
Do akcji Masz Głos, Masz Wybór można zapisać się do 12 kwietnia na www.maszglos.pl

Jak wziąć udział w akcji?

Zaplanuj zmianę - zastanów się co w Twojej miejscowości lub gminie chciałbyś/chciałabyś zmienić na lepsze?
Zarejestruj się na stronie www.maszglos.pl .

Wybierz ścieżkę działania - skorzystaj z jednego z 5 proponowanych przez nas scenariuszy: Budżet obywatelski, Dostępni radni, Inicjatywa lokalna, Lepsze instytucje, Przestrzeń dla ludzi!
Skorzystaj ze wsparcia - przyjedź na szkolenie, przedyskutuj problemy lokalne z ekspertami i ekspertkami oraz aktywistami i aktywistkami, którzy brali udział w poprzednich edycjach akcji.
Zbierz grupę mieszkańców i działaj!
Ciesz się i pochwal sukcesami - zmiana jest możliwa!