Jaka jest jakość powietrza w Pomorskiem? Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska przedstawił właśnie wyniki badań za rok 2014. Powodów do zadowolenia nie ma. Największym problemem jest pył zawieszony oraz benzo(a)piren (B(a)P). Jak się jednak okazuje to nie tylko problem Pomorskiego, ale całej Polski.

Pył zawieszony w powietrzu dzieli się ze względu na średnicę. PM10 (ang. particulate matter) to cząstki o średnicy mniejszej niż 10 µm, natomiast PM2,5 to pyły mniejsze od 2,5 µm. W skład pyłu zawieszonego mogą wchodzić węglowodory, węgiel elementarny, związki krzemu, żelazo oraz metale śladowe, siarczany, azotany, chlorki i związki amonowe. Skład aerozoli zawieszonych w powietrzu atmosferycznym zmienia się wraz z miejscem, porą roku oraz warunkami atmosferycznymi.

Drobne cząstki takie jak PM10 i PM2,5 pochodzą z emisji bezpośredniej - głównie ze źródeł komunalnych i transportu - lub też powstają w atmosferze w wyniku reakcji między substancjami znajdującymi się w atmosferze, rzadziej posiadają źródło terygeniczne. Pomimo obserwowanego zmniejszenia emisji prekursorów (zwłaszcza dwutlenku siarki) oraz działań podejmowanych na rzecz redukcji stężeń pyłu zawieszonego w powietrzu, przekroczenia norm aerozoli PM10 oraz PM2,5, pozostaje najistotniejszym problemem jakości powietrza.

Przekroczenia dopuszczalnych wartości dobowych stężeń pyłów PM10 i PM2,5 z reguły mają miejsce w okresie zimowym. Przekroczenia te związane są najczęściej z emisją z indywidualnego ogrzewania budynków. Jako kolejne źródła emisji wymienić należy transport, emisje z zakładów przemysłowych, ciepłowni, elektrowni. Niedotrzymanie standardów jakości powietrza pogłębiają niekorzystne warunki meteorologiczne (w tym długotrwale utrzymujące się warstwy inwersyjne, cisze wiatrowe).

W województwie pomorskim największym źródłem emisji pyłów PM10 i PM2,5 pozostaje tzw. „niska emisja” z palenisk domowych, z zespołami emitorów w obrębie dzielnic, osiedli, miasteczek czy wsi. Świadczyć o tym mogą dużo wyższe stężenia nie tylko pyłów ale wszystkich produktów spalania w okresie zimowym (rys.3.) oraz wyraźna tendencja, iż im niższa temperatura tym wyższe stężenia pyłów w powietrzu atmosferycznym. Dopiero w następnej kolejności można szukać przyczyn mających swe źródło w przemyśle czy transporcie.

Niestety nie tylko pyły stanowią problem, jeżeli chodzi o zanieczyszczenie powietrza w województwie. Mowa o benzo(a)pirenie (B(a)P), związku chemicznym z grupy wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA), który powstaje w wyniku niecałkowitego spalania paliw, przede wszystkim stałych, takich jak drewno czy węgiel w paleniskach domowych. Jego źródło w mniejszym stopniu stanowią zakłady przemysłowe czy energetyka zawodowa oraz paliwa używane w pojazdach wykorzystujących silniki wysokoprężne (tzw. diesel).

Oprócz tego, że paliwa w domowych paleniskach są często niskiej jakości, dodatkowo spalane w nich śmieci przyczyniają się do zanieczyszczenia naszej atmosfery, w wyniku czego powstają nie tylko wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne ale także dibenzodioksyny i dibenzofurany. O ile problem wynikający z zanieczyszczenia powietrza przez fabryki i przemysł został rozwiązany poprzez wprowadzenie rozwiązań technologicznych eliminujących wprowadzanie zanieczyszczeń do atmosfery na wysokich poziomach stężeń, tak problem domowych palenisk nadal pozostał nierozwiązany.

Szczegółowy raport - kliknij