W całej Polsce dowiedzą się, że wojna wybuchła w Tczewie

Do drugiego ataku na Tczew agresorzy użyli samoloty Dornier Do 17 Z (fot. Zbiory Bundesarchiv-Militärarchiv Freiburg)
W całej Polsce dowiedzą się, że wojna wybuchła w Tczewie
W najnowszym numerze czasopisma "Militaria XX Wieku" - Wydanie Specjalne nr 5 z 2012 roku ukazał się artykuł tczewskiego historyka Krzysztofa Kordy pt. "Druga wojna wybuchła w Tczewie? 1 września 1939 roku godzina 4.34". Tekst zawarty na dziewięciu stronach pisma jest bogato ilustrowany. Redakcja wykorzystała zdjęcia ze zbiorów niemieckiego archiwum federalnego we Fryburgu Bryzgowijskim (Bundesarchiv-Militärarchiv Freiburg), Miejskiej Biblioteki Publicznej w Tczewie, Kazimierza Ickiewicza oraz autora.

Jest to publikacja poruszająca tczewskie wątki początków wojny, która będzie dostępna w kioskach w całej Polsce. W ostatnich kilkunastu latach jest to wydarzenie be precedensu. Czasopismo ukazało się nakładzie blisko 15 tysięcy egzemplarzy. Autor tak mówi o okolicznościach powstania tego tekstu:

- Dzięki konsekwentnej pracy lokalnych historyków, przypominaniu tematu co roku o walkach o Tczew, temat funkcjonuje w świadomości niektórych, zwłaszcza młodych historyków i popularyzatorów historii. Redaktorzy pisma Łukasz Gładysiak i Leszek Molendowski zaproponowali więc przygotowanie tekstu. Bez wahania się zgodziłem. Czasu było mało, ale postanowiłem przyjąć propozycję, bo to niepowtarzalna szansa na wypromowanie zagadnienia wojna wybuchła w Tczewie. Nasze miasto stało się niewątpliwie pierwszym miejscem, w którym doszło do walk w czasie drugiej wojny.

Dlaczego więc tytuł jest zakończony znakiem zapytania, a nie wykrzyknikiem? Krzysztof Korda tak to wyjaśnia:


- Gdybym pisał na łamach tczewskiego pisma postawiłbym wykrzyknik. Jest to tekst popularny, nie naukowy, został przygotowany dla czytelników w całej Polsce, którzy nie słyszeli o tych walkach. W ich świadomości jako symbol miejsca, w którym wybuchła wojna funkcjonują: Westerplatte lub Wieluń. Dla nich sam tytuł będzie na tyle dużym szokiem, że nie trzeba wykrzyknika. Co więcej ten znak zapytania spowoduje, że zapamiętają tekst na dłużej, zastanowią się, będą chcieli dyskutować o innych miejscach i Tczewie. Nachalne narzucanie się z tematem np. poprzez wykrzyknik, przynosi tylko krótkotrwały efekt, a mi zależało na tym, aby tekst nie stał się tylko chwilowym popularnym artykułem, a ponadczasowym tekstem, który zostanie czytelnikowi w pamięci.


Drukuj
Prześlij dalej

Komentarze (44)
dodaj komentarz

  • johnny_gość

    27.08.2012, 10:24

    śmiechu warte

    Taaaaaakkk w Tczewie też wymyślono koło i tczewiak pierwszy ladował na księżycu :)Wybitni historycy z całego świata twierdzą że woja wybuchła 4:44 na Westerplatte a jeden tczewski że w Tczewie no ja słyszałem też że w Pawłowie zastrzelono 1 ofiarę II wojny światowej.

    Odpowiedz
    IP: 83.11.xx7.xx2 
  • .gość_gość

    27.08.2012, 10:56

    PODOBNO W TCZEWIE

    Na Wiśle stał pancernik Schleswig-Holstein dupnął salwę i dopiero popłynął na Westerplatte

    Cytuj
    IP: 77.114.xx3.xx3 

    mala_gość

    27.08.2012, 11:11

    zawiść?..

    cię zżera, kolego?..

    Cytuj
    IP: 195.191.xx0.xx6 

    Alex_gość

    27.08.2012, 11:32

    do johnny_gość

    johnny_gość >> sam jestes smiechu warte :p Wielu historykow, nie jeden, pisali o tym zagadnieniu.

    Cytuj
    IP: 109.207.xx9.xx6 

    Alex_gość

    27.08.2012, 11:33

    do johnny_gość

    poza tym, czy komentarze na tcz.pl naprawde musza pisac ignoranci i idioci? mam wrazenie, ze ostatnio tylko takie osoby wypisuja tu te brednie.

    Cytuj
    IP: 109.207.xx9.xx6 

    Hitm3n

    27.08.2012, 11:55

    Małej wiary... Znasz się na historii tyle, co Ci w szkole powiedzieli, a chyba powiedzieli niewiele.

    Cytuj
    Uż. zarejestrowany 

    historyk_gość

    27.08.2012, 14:23

    II Wojna Światowa

    wybuchła w miejscowości Nielestno gmina Wleń i zaczął ją Franek Dolas

    Cytuj
    IP: 95.40.xx3.xx1 

    Tak,tak ._gość

    27.08.2012, 15:26

    Hahaha, zaprzyjaźniony portal znowuuuu zaczoł bawić się routerami i rozdaje (-)z ukrycia !

    Cytuj
    IP: 164.127.xx0.xx3 

    q_gość

    28.08.2012, 01:46

    JOHNNY TY IGNORANCIE

    MÓJ DZIADEK BRAŁ UDZIAŁ W AKCJI ZATRZYMANIA POCIĄGU Z DOSTAWĄ BRONI DLA NIEMCÓW !!! nie wiesz jak było? to i powiem: poszły wici, że niemcy ostro szykują się do ataku, wiadomości te zostały przekazane na tyle późno, że nie było czasu na przygotowanie więc grupa partyzantów zaminowała most i jak zbliżał się pociąg to go wysadziła. pociąg prowadziło 2 niemców przebranych w mundury motorniczych (których zamordowali i nawet nie pozbyli się ciał z pociągu). gdyby było więcej czasu to może akcja byłaby lepiej zorganizowana i wysadzaliby jak już pociąg byłby na moście ale chłopaki mieli tylko około kwadransa na wszystko, owszem pamiętali I wojnę światową i pewnie tylko dlatego poptrafili się zorganizować z tak krótkim czasie. kiedy oni jako pierwsi brali niemieckich jeńców na Westerplatte załoga jeszcze smacznie spała. WOJNA WYBUCHŁA W TCZEWIE I NIKT TEGO NIE ZMIENI A TAKICH GŁĄBÓW I NIEUKÓW JAK TY TO POWINNO SIĘ KASTROWAĆ

    Cytuj
    IP: 83.20.xxx.xx7 

    czytelnik_gość

    28.08.2012, 17:04

    druga wojna światowa

    Szkoda że większość z was do bestaleńcia i barany i wypisujecie bzdury i żal że nie znacie i nie szanujecie histori.

    Cytuj
    IP: 109.207.xx1.xx1 
  • _gość

    27.08.2012, 10:28

    :)

    Odpowiedz
    IP: 84.38.xx8.xx3 
  • stały czytelnik_gość

    27.08.2012, 10:52

    Militaria :)

    Zapowiada się ciekawy numer czasopisma, wreszcie także wątki tczewskie :) Można dodać, że to czasopismo wydaje uznane wydawnictwo chyba francuskie, więc echa artykułu mogą być jeszcze dalej słyszalne.

    Odpowiedz
    IP: 212.227.xx8.xxx 
  • karolina_gość

    27.08.2012, 18:55

    witam,

    jeśli interesuje się Pan tą tematyką polecam pozycje z których korzystałam pisząc pracę magisterską, odnośnie wydarzeń związanych z mostem. Sądzę, że nie są one zbyt rozpowszechnione, a zatem także zapewne świadomość pewnych kwestii nie jest znana, dla szerszego odbiorcy. Są to: - Ziółkowski A., 1 września 1939 r. Fiasko planu „Dirschau”, „Do broni!”, nr 2 (2009) - pozycja godna uwagi ponieważ porusza materię dot. Szymankowa - Michaelis R., SS - Heimwehr Danizig, przeł. I. Bogucka, „Militaria“, nr 195 (2003) ściągałam ją z wydawnictwa, ma zdjęcia i szkice operacji sporządzone przez autora - Czarnotta Z., Fiasko zamachu w Tczewie, „Żołnierz Polski”, nr 10 (1996) - niewielka pozycja. Warto by dodać, że istnieją inne pozycje dla problematyki mostów i wiele z nich posiada wartości historyczne albo chociażby przybliżają pewne dotąd sporne punkty. Pozdrawiam

    Cytuj
    IP: 82.139.xx0.xx6 
  • adam_gość

    27.08.2012, 11:12

    zaj**iscie

    Zaj**iscie, że dowiedzą się o tym po ponad 70 latach :))

    Odpowiedz
    IP: 77.253.xx6.xx0 
  • spoko_gość

    27.08.2012, 11:25

    II wojenka

    w tamtych czasach nie było zegarów atomowych, nie było internetu. Indywidualne zegarki w jakiś sposób musiały być koordynowane. Może poprzez radio, kiedy tak ja w Polsce za PRL-u codziennie o 12.00 można było to uczynić. Wstępem do takich rozważań powinny być zwyczaje związane z regulacją czasu w Wermachcie

    Odpowiedz
    IP: 46.112.xx1.xx5 
  • Casino_gość

    27.08.2012, 18:17

    :)))))))))))

    Taaa... Radio podawało dokładny czas tylko raz w ciągu dnia o godz.12, aby polacy mogli sobie wyregulować zegarki, jak piszesz - aż do końca PRL. Pewnie jak ktoś nie regulował o 12, to miał 10 minut różnicy, stąd ta niby pomyłka o początku wojny w Tczewie. Całe szczęście dla nas, że po 1989r. ktoś wymyślił, że dokładny czas można podawać częściej. Człowieku co ty piszesz ???

    Cytuj
    IP: 109.207.xx4.xx4 
  • elon_gość

    27.08.2012, 11:35

    Cała Polska? Myślałem, że chodzi o ogólnopolską telewizję, prasę lub chociaż radio, a mowa o dwumiesięczniku o nakładzie 14950 egzemplarzy. Chociaż, skoro jest to "niepowtarzalna szansa na wypromowanie zagadnienia" i tekst będzie "ponadczasowy" to warto przedstawić go nawet niewielkiej grupce.

    Odpowiedz
    IP: 83.20.xxx.xx0 
  • jack_gość

    27.08.2012, 11:49

    ....

    i tak jakiś gdańszczanin powie że u nich zaczeła sie wojna swiatowa jako pierwsza... trzeba walczyć o prawde

    Odpowiedz
    IP: 83.11.xx0.xx1 
  • 83-110_gość

    19.11.2012, 15:48

    83110

    No no wojna zaczela sie w Tczewie,i jak tak czytam te wypowiedzi to trwa do dnia dzisiejszego.Nie macie innych problemow.Macie o co sie nakrecac.

    Cytuj
    IP: 176.199.xx4.xxx 
  • _gość

    27.08.2012, 11:50

    a w Tczewie Bronek połączy się w bulu nadziejiiii

    Odpowiedz
    IP: 84.38.xx5.xx9 
  • ._gość

    27.08.2012, 13:16

    ZŁOŻY WIENIEC W TCK

    pod tablicą wybitnego polityka męża stanu ojca narodu prawie króla Polski itd

    Cytuj
    IP: 77.114.xx3.xx3 
  • Fotons_gość

    27.08.2012, 12:23

    tak, tak...

    ... a Alfred Eisenstaedt jest amerykańskim fotografem chociaż urodził się i spędził swoje dzieciństwo w Tczewie.

    Odpowiedz
    IP: 84.38.xx1.xx1 
  • ._gość

    27.08.2012, 13:24

    Kogo to obchodzi

    że jakiś żyd urodził się w Tczewie

    Cytuj
    IP: 77.114.xx3.xx3 
  • e125_gość

    27.08.2012, 12:24

    a ja wiedzialam o tym od dawna,bo mialam wspaniala pania nauczycielke od historii i ona mowila o tym na lekcji juz jakies 20 lat temu!!!!

    Odpowiedz
    IP: 80.54.xx4.xx3 
  • xxx_gość

    27.08.2012, 12:26

    johny

    ty nie umiec pisac ty isc do szkoly bo ty glupi ... a tak na serio walisz wiocha na kilometr. 1 września 1939 roku godzina 4.34 patrz jednak 10 min różnicy między Westerplatte ... cos ci w glowie zaświatało ze jednak moze w tczewie szybciej szwaby zatakowali ?

    Odpowiedz
    IP: 77.253.xx1.xx9 
  • naoczny_gość

    27.08.2012, 13:24

    żołnierski

    Sądzę, że jeśli ktoś oprócz narzekania - kompletnie na wszystko - nie ma nic ponadto do powiedzenia, to powinien jak najszybciej udać się do psychoanalityka lub lekarza duszy. W Polsce to istna plaga. W kwestii tematu sądzę, że sprawa - gdzie tak naprawdę wojna wybuchła - choćby o jedną minutkę wcześniej, będzie przedmiotem dalszych, wnikliwych badań naukowych. Być może było to właśnie w Tczewie? By ta opinia mogła się upowszechnić i zacząć być nauczana jako historyczny pewnik - to jeszcze długa droga. Pewnie mała grupa pasjonatów historii nie zmieni tego tak zaraz i w zbyt łatwy sposób. Może to i nawet słuszne. W końcu fakty należycie potwierdzone, oraz należycie zatwierdzone są dla wszystkich najważniejsze. Miasto Tczew jest miastem i tak niesłychanie ciekawym i o długiej oraz bogatej historii - nawet gdyby 2 wojna - tzw. światowa - nie wybuchła najpierw w Tczewie, lecz w innym miejscu. Z pewnością Tczew w czasie rzeczonej wojny był jej bardzo istotnym i dość strategicznym miejscem. Mało jaki Tczewianin zna historię swego miasta tak naprawdę porządnie - a jest rzeczywiście długa i niezwykle ciekawa. O wielu kwestiach nie wspominają nawet jakiekolwiek dostępne publikacje. Potępianie wszystkiego w czambuł nie jest dobre - zwłaszcza gdy nie błyszczy się żadnymi prawdziwymi wiadomościami!

    Odpowiedz
    IP: 109.207.xx9.xx8 
  • _gość

    27.08.2012, 13:32

    Naprawdę nie chce się wie żyć że są takie durne komę-tarze na temat tych zdarzeń II-WOJNY .jest mi wstyd za tych którzy piszą i obrażają ludzi którym zależy na przedstawieniu prawdy gdzie i kiedy naprawdę rozpoczęła się DRUGA WOJNA.

    Odpowiedz
    IP: 81.219.xx7.xx9 
  • Gość_gość

    27.08.2012, 18:06

    Za siebie i swoje komę-tarze się lepiej wstydź...

    Cytuj
    IP: 84.38.xx3.xx5 
  • johnny_gość

    27.08.2012, 15:17

    pośmiewisko

    Tczew jest pośmiewiskiem w całej Polsce uważacie sie za równych 3 miastu a wiochą od was bije z daleka.Każdy w wielu miejscach kraju potwierdza że tczewiak to musi byc pop****lony i tyle.

    Odpowiedz
    IP: 83.11.xx7.xx2 
  • siedzący byk_gość

    27.08.2012, 18:19

    Jakieś kompleksy masz czy poprostu tak sobie bredzisz żeby bredzić?

    Cytuj
    IP: 81.219.xx7.xx9 

    kraktcz_gość

    27.08.2012, 18:37

    ad

    haha ktos tutaj musial sie odegrac za to ze jego pierwszy komentarz zgarnal prawie 70 minusow biedny jestes;)

    Cytuj
    IP: 109.207.xx5.xx8 
  • TCZEWIAK_gość

    27.08.2012, 15:22

    I DLATEGO,ŻE SĄ TAKIE WPISY,WIĘKSZOŚĆ TCZEWIAKÓW TO BURAKI,CIECHOWSKI I NIE TYLKO ON,WSTYDZILI SIĘ TCZEWA.WSTYD!!!

    Odpowiedz
    IP: 178.37.xx3.xx9 
  • _gość

    27.08.2012, 15:32

    Szkoda tylko, że nikogo to nie obchodzi, że wojna wybuchła w Tczewie. Gdańsk jest dużo lepszym miejscem do "wybuchania wojen". Hitler chciał eksterytorialny korytarz przez Polskę, do Gdańska, Polska się nie zgodziła i Niemcy napadli na Gdańska. To gadanie o tym, wojna wybuchła w Gdańsku, to była sprawa polityczna. Polska chciała żeby wszyscy traktowali Gdańsk, jako polskie miasto, a nie jak przed wojną, jako Wolne Miasto. Jeśli utrzymujemy, że brzydkie Niemcy napadły na biednych Polaków w Gdańsku, to wszyscy będą Gdańsk kojarzyć jako polskie miasto. gdyby było niemiecki, to Niemcy by na nie napadli. chcieli zabrać nam polski Gdańsk. Westerplatte, Poczta Polska. Tak się długo i bohatersko bronili, taką Niemcy mieli przewagę liczebną itd itp. Piękny pomnik na Westerplatte i przy budynku Poczty Polskiej w Gdańsku i jak taki Tczewik może podskoczyć do Gdańska? Nie ta liga. I co polskie władze miałyby teraz zrobić z tym fantem? Wytłumaczyć Polakom, że od 1945 roku byli okłamywani i wojna wybuchła w Gdańsku a w rzeczywistości wybuchła w Tczewie? Zmienić podręczniki historii? To se ne da Pan Havranek. To je ne możni.

    Odpowiedz
    IP: 213.17.xx8.xx5 
  • C>K>M

    27.08.2012, 16:30

    A ten korytarz eksterytorialny to przypadkiem nie do Królewca miał być?

    Cytuj
    Uż. zarejestrowany 
  • mieszkaniec Tczewa_gość

    27.08.2012, 15:49

    Tczew

    wiadomo od początku że to prawda, tylko w szkołach nie uczą tego

    Odpowiedz
    IP: 83.9.xx2.xx8 
  • klofek_gość

    27.08.2012, 17:51

    historycy nie szukajcie szpili w szprycy

    Pierwsze miasto w Polsce ucierpiało rankiem.Bandycko-niemieckie kruki zdradziecko zbombardowało śpiących ludzi.Zamiast pierwszego rozpocząć naukę w szkole dzieci zmieniały się z żywych w truposze.Szpital spalony gdy matki rodziły na stole.Ja patriota chylę czoła nad krzywdą pierwszych zabitych ludzi.Wieluń bo o nim piszę to tam się jatka zaczęła,także nie kłóćcie się nad zaistniałą krzywdą,kiedy i gdzie wojna się rozpoczęła bo to nie powód do dumy,bo wojna się w POLSCE zaczęła.

    Odpowiedz
    IP: 151.248.xx8.xx2 
  • Z "DAWNYM TCZEWEM 1939?????"_gość

    27.08.2012, 19:41

    A SZYMANKOWO A PELPLIN A GLIWICE BAJECZKI CZASOWE

    Na lini frontu w SZYMANKOWIE , LISEWIE zgineli pierwsi Polacy i w Pelplinie!!! kolabranci z eichedorffschulle Dirschau-Tczew za parkiem dokonali tego sprzedali TCZEW-kierownik o nazwisku Wiurek i ci to zbudowali uczelnie pomocnicze dla ss i wermachtu .Czasowo z szacunkiem TCZEW JEST NA 5 miejscu tu chodzi o atak niemiecki na kultury Polski. Szkoda czasu na spory fakty o czasie mamy w dokumentach i szkoda czasu na targi o symbol ??? CZY !!!! ... Po trupach do kariery .Poczytajcie dobrze dokumenty dobrze starannie i szanujcie krew zabitych w wojnie.Jest wiele tajemnic lecz archiwa otwrte a Tczewie ukrywane , niszczone .

    Odpowiedz
    IP: 87.174.xx0.xx1 
  • spoko_gość

    27.08.2012, 19:42

    wniosek

    proponuję, aby redakcja tcz.pl kasowała wpisy nie na temat, a ludzie o swoich kompleksach powinni opowiadać swoim psychoterapeutom... Większość komentarzy nadaje się do śmieci. Gdyby takie wpisy uzyskiwały np. 10 pkt ujemnych, to powinny znikać automatycznie

    Odpowiedz
    IP: 46.112.xxx.xx5 
  • _gość

    27.08.2012, 20:38

    --- Treść komentarza została usunięta ze względu na prawdopodobieństwo pomówienia przez komentującego osoby, firmy lub instytucji, której dane znajdowały się w treści komentarza ---

    Odpowiedz
    IP: 109.207.xx2.xx2 
  • Piotr_gość

    29.08.2012, 16:13

    Artykuł wp.pl

    Dla tych którzy się spierają gdzie wybuchła II wojna polecam artykuł wirtualnej Polski !!! http://niewiarygodne.pl/kat,1031987,title,W-szkole-ucza-nas-klamstw-To-dlugo - skrywa na-prawda-o-poczatku-II-wojny- swiatowej,wid,14881206,wiadomosc.html?smgajticaid=6f130

    Odpowiedz
    IP: 84.234.xx7.xx7 
  • Gdańszczanin_gość

    29.08.2012, 18:37

    Zapowiedź Militariów XX wieku

    Już się pokazała zapowiedź nowego wydania specjalnego Militariów XX wieku nr 5 z opisywanym artykułem : http://kagero.pl/militaria-xx-w-wydanie-specjalne

    Odpowiedz
    IP: 153.19.xx8.xx7 
  • www_gość

    30.08.2012, 12:34

    dla niedouczonych

    http://niewiarygodne.pl/kat,1031987,title,W-szkole-ucza-nas-klamstw-To-dlugo-skrywana-praw da-o-poczatku-II-wojny-swiatowej,wid,14881206,wiadomosc.html?smgajticaid=6f144

    Odpowiedz
    IP: 88.199.xx2.xx0 
  • jarq

    08.09.2012, 15:10

    każdy dobry historyk o tym mówi

    Odpowiedz
    Uż. zarejestrowany 
  • NIEDOBRY_gość

    08.01.2013, 13:01

    Poczatek wojny w Tczewie czy Wieluniu

    Napisałem i wydałem książkę pod tytułem NIEDOBRY. Tam też pisałem zarówno w Westerplatte, Wieluniu i Tczewie. Zamieściłem tez fotografie zakupione w Niemczech. Z Londynu, z Instytutu Sikorskiego - przywiozłem natomiast kserokopię źródłowej relacji majora Tadeusza Kiersta, dowódcy batalionu w 84 Pułku Strzelców Poleskich. Major Tadeusz Kierst relacjonuje, że o godzinie 4.00 dowódca zwiadu kolarzy ppor. Kazimierz Molteni meldował mu, iż kwadrans wcześniej Niemcy ostrzelali posterunek Straży Granicznej w Praszce i w ten sposób zmusili polskich funkcjonariuszy do opuszczenia tego posterunku. Jednocześnie major Kierst podaje, że w tym czasie, gdy ppor. Molteni składał mu meldunek - był już bombardowany Wieluń. Znaczy się o 4.00! Niemcy wskazują jako czas nalotu na Wieluń godzinę 5.00. I w tym miejscu pozwolę sobie na wskazanie, iż w swoim przemówieniu w Reichstagu z dnia 1 września 1939 roku, Adolf Hitler powiedział, iż Niemcy odpowiadają ogniem od godziny 5.45! Miał oczywiście na myśli salwy Schleswiga-Holschteina. A jeżeli według polskiej wersji - wojna zaczęła się o godzinie 4.45 salwą niemieckiego pancernika, to w kontekście powyżej wskazanych rozbieżności czasowych w przekazach polskim i niemieckim, aż prosi się, by sprawdzić, czy w dniu 1 września 1939 roku nie było przypadkiem godzinnej rozbieżności czasowej w Polsce i Niemczech. A to mogłoby wskazywać, że bombardowanie Wielunia o godzinie 5.00 czasu niemieckiego, było bombardowaniem o godzinie 4.00 czasu polskiego, zaś oddana z dział Schleswiga salwa o godzinie 4.45 (4.47 w rzeczywistości) czasu polskiego - była salwą oddaną o godzinie 5.45 czasu niemieckiego, na co wskazuje wypowiedź Hitlera. Zważyć należy, że major Tadeusz Kierst relacjonował początek wojny, a więc wydarzeń w których osobiście uczestniczył. Zatem jestem skłonny podzielać pogląd, że wojna wybuchła nad Parsętą i Wartą! Nawiasem mówiąc, nie jest to aż takie istotne, jako, że wszystkie wydarzenia, Tczew, Praszka, Wieluń i Westerplatte zamykają się w obrębie jednej godziny. Nie ma to żadnego znaczenia dla oceny historycznej charakteru zdarzenia historycznego jakim był wybuch wojny świtem 1 września 1939 roku.

    Odpowiedz
    IP: 164.126.xx0.xx6 
Uwaga! Publikowane powyżej komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników serwisu, które dodano po zaakceptowaniu regulaminu. Tcz.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy. Jeżeli którykolwiek komentarz łamie zasady, zawiadom nas o tym używając opcji "zgłoś naruszenie zasad komentowania lub zgłoś nadużycie" dostępnej pod każdym komentarzem.